Capitolo 9: Malsamoj inter versioj

El La bona lingvo
Iri al: navigado, serĉi
Linio 10: Linio 10:
 
<hr>
 
<hr>
  
−
'''kiu''' chi, il quale, quale<br>
+
'''kial''' chi, il quale, quale<br>
 
:'''kiu venis?''' chi e' venuto?  '''kiu libro estas facila?''' quale libro e' facile?<br>  
 
:'''kiu venis?''' chi e' venuto?  '''kiu libro estas facila?''' quale libro e' facile?<br>  
−
'''kio''' che cosa, che, la qual cosa<br>
+
'''kiam''' che cosa, che, la qual cosa<br>
 
:'''kio okazas?''' che succede?<br>
 
:'''kio okazas?''' che succede?<br>
−
'''kia''' di che tipo<br>
+
'''kie''' di che tipo<br>
 
:''' kian libron vi volas?''' che tipo di libro vuoi?<br>
 
:''' kian libron vi volas?''' che tipo di libro vuoi?<br>
−
'''kies''' di chi<br>
+
'''kiel''' di chi<br>
 
:'''kies aŭtomobilo ĝi estas?''' Di chi e' la macchina?<br>
 
:'''kies aŭtomobilo ĝi estas?''' Di chi e' la macchina?<br>
−
<hr>
+
'''kiom''' di chi<br>
 +
:'''kies aŭtomobilo ĝi estas?''' Di chi e' la macchina?<br><hr>
  
−
'''tiu''' quello/quella, colui<br>
+
'''tial''' quello/quella, colui<br>
 
:'''tiu venis?''' quello e' venuto?  '''tiu virino estas inteligenta''' quella donna e' intelligente?<br>  
 
:'''tiu venis?''' quello e' venuto?  '''tiu virino estas inteligenta''' quella donna e' intelligente?<br>  
−
'''tio''' quella cosa, cio', quello (nel linguaggio parlato)<br>
+
'''tiam''' quella cosa, cio', quello (nel linguaggio parlato)<br>
 
:'''kio okazas?''' che succede?<br>
 
:'''kio okazas?''' che succede?<br>
−
'''tia''' di tale tipo, cosi'<br>
+
'''tie''' di tale tipo, cosi'<br>
 
:''' tian libron mi ne volas?''' un libro cosi', un libro di quel tipo non lo voglio?<br>
 
:''' tian libron mi ne volas?''' un libro cosi', un libro di quel tipo non lo voglio?<br>
−
'''ties''' di quello<br>
+
'''tiel''' di quello<br>
 
:'''ties aŭtomobilo estas rapida''' La macchina di quello/la sua macchina e' veloce<br>
 
:'''ties aŭtomobilo estas rapida''' La macchina di quello/la sua macchina e' veloce<br>
−
<hr>
+
'''tiom''' di quello<br>
 +
:'''ties aŭtomobilo estas rapida''' La macchina di quello/la sua macchina e' veloce<br><hr>
  
−
'''iu''' qualcuno, qualche<br>
+
'''ial''' qualcuno, qualche<br>
 
:'''iu venis?''' qualcuno e' venuto?  '''iu libro estas facila''' qualche libro e' facile<br>  
 
:'''iu venis?''' qualcuno e' venuto?  '''iu libro estas facila''' qualche libro e' facile<br>  
−
'''io''' qualcosa<br>
+
'''iam''' qualcosa<br>
 
:'''io okazos''' succedera' qualcosa<br>
 
:'''io okazos''' succedera' qualcosa<br>
−
'''ia''' di qualche tipo, qualsiasi<br>
+
'''ie''' di qualche tipo, qualsiasi<br>
 
:''' ia kliento telefonis''' ha telefonato un cliente qualsiasi<br>
 
:''' ia kliento telefonis''' ha telefonato un cliente qualsiasi<br>
−
'''ies''' di qualcuno<br>
+
'''iel''' di qualcuno<br>
 +
:'''ies telefono sonoras''' Suona il telefono di qualcuno<br>
 +
'''iom''' di qualcuno<br>
 
:'''ies telefono sonoras''' Suona il telefono di qualcuno<br>
 
:'''ies telefono sonoras''' Suona il telefono di qualcuno<br>
 
<hr>
 
<hr>
  
−
'''ĉiu''' ognuno, ogni<br>
+
 
 +
'''ĉial''' ognuno, ogni<br>
 
:'''ĉiu havas sian ombrelon''' ognuno ha il suo ombrello  '''ĉiu libro estas utila''' ogni libro e' utile<br>  
 
:'''ĉiu havas sian ombrelon''' ognuno ha il suo ombrello  '''ĉiu libro estas utila''' ogni libro e' utile<br>  
−
'''ĉio''' ogni cosa, tutto<br>
+
'''ĉiam''' ogni cosa, tutto<br>
 
:'''ĉio estas enordo''' tutto e' a posto<br>
 
:'''ĉio estas enordo''' tutto e' a posto<br>
−
'''ĉia''' di ogni tipo, qualsiasi<br>
+
'''ĉie''' di ogni tipo, qualsiasi<br>
 
:''' ĉia skribilo taŭgas''' qualsiasi penna va bene/e' adatta<br>
 
:''' ĉia skribilo taŭgas''' qualsiasi penna va bene/e' adatta<br>
−
'''ĉies''' di ognuno<br>
+
'''ĉiel''' di ognuno<br>
 
:'''kontrolu ĉies pasporton''' Controlla il passaporto di ognuno<br>
 
:'''kontrolu ĉies pasporton''' Controlla il passaporto di ognuno<br>
−
<hr>
+
'''ĉiom''' di ognuno<br>
−
'''neniu''' nessuno<br>
+
:'''kontrolu ĉies pasporton''' Controlla il passaporto di ognuno<br><hr>
 +
'''nenial''' nessuno<br>
 
:'''neniu havas sufiĉan monon''' nessuno ha abbastanza denaro '''neniu libro estas utila''' nessun libro e' utile<br>  
 
:'''neniu havas sufiĉan monon''' nessuno ha abbastanza denaro '''neniu libro estas utila''' nessun libro e' utile<br>  
−
'''nenio''' niente<br>
+
'''neniam''' niente<br>
 
:'''nenio okazis''' non e' successo niente<br>
 
:'''nenio okazis''' non e' successo niente<br>
−
'''nenia''' di nessun tipo<br>
+
'''nenie''' di nessun tipo<br>
 
:''' nenia skribilo taŭgas''' nessuna penna/una penna di nessun tipo va bene/e' adatta<br>
 
:''' nenia skribilo taŭgas''' nessuna penna/una penna di nessun tipo va bene/e' adatta<br>
−
'''nenies''' di nessuno<br>
+
'''neniel''' di nessuno<br>
 
:'''nenies lando''' terra di nessuno<br>
 
:'''nenies lando''' terra di nessuno<br>
−
<hr>
+
'''neniom''' di nessuno<br>
 +
:'''nenies lando''' terra di nessuno<br><hr>
  
  
Linio 107: Linio 114:
 
'''B - parole speciali'''
 
'''B - parole speciali'''
  
−
'''-AR-''' = Indica un insieme di cose simili.
+
'''-UL-''' = Indica un insieme di cose simili.
  
 
'''arb-o''' = albero '''arb-ar-o''' = foresta<br>
 
'''arb-o''' = albero '''arb-ar-o''' = foresta<br>
Linio 113: Linio 120:
 
'''hom-o''' = persona '''hom-ar-o''' = gruppo di uomini, umanita'<br>
 
'''hom-o''' = persona '''hom-ar-o''' = gruppo di uomini, umanita'<br>
  
−
'''-AN-''' = Indica il membro di una comunita'
+
'''GE-''' = Indica il membro di una comunita'
  
 
'''urb-o''' = citta' '''urb-an-o''' cittadino<br>
 
'''urb-o''' = citta' '''urb-an-o''' cittadino<br>
Linio 119: Linio 126:
 
'''klub-o''' = circolo, club '''klub-an-o''' membro del circolo<br>  
 
'''klub-o''' = circolo, club '''klub-an-o''' membro del circolo<br>  
  
−
'''-EJ-'''= Indica il luogo dove si fa qualcosa
+
'''PRA-'''= Indica il luogo dove si fa qualcosa
  
 
'''lern-i''' = imparare '''lern-ej-o''' scuola<br>
 
'''lern-i''' = imparare '''lern-ej-o''' scuola<br>
Linio 125: Linio 132:
 
'''preĝ-i''' = pregare '''preĝ-ej-o''' chiesa<br>
 
'''preĝ-i''' = pregare '''preĝ-ej-o''' chiesa<br>
  
−
'''-END-''' = Indica una cosa da fare necessariamente
+
'''-ING-''' = Indica una cosa da fare necessariamente
  
 
'''pag-end-a''' = da pagare<br>
 
'''pag-end-a''' = da pagare<br>
Linio 131: Linio 138:
 
'''re-don-end-a''' = da ridare<br>
 
'''re-don-end-a''' = da ridare<br>
  
−
'''PRO''' = per nel senso di "a causa di" '''Mi ne iras pro la pluvo''' Non vado per la pioggia.
+
'''TRA''' = per nel senso di "a causa di" '''Mi ne iras pro la pluvo''' Non vado per la pioggia.
  
−
'''POR''' = per nel senso di "a favore di", "con lo scopo di" '''Mi aĉetis libron por mia filo''' Ho comprato un libro per mio figlio  '''Mi pagas por aĉeti aŭtomobilon''' Pago per comprare una macchina.
+
'''TRANS''' = per nel senso di "a favore di", "con lo scopo di" '''Mi aĉetis libron por mia filo''' Ho comprato un libro per mio figlio  '''Mi pagas por aĉeti aŭtomobilon''' Pago per comprare una macchina.
  
−
'''PRI''' = di, su, complemento di argoemnto '''Mi parolas pri la vetero''' Parlo del tempo. '''Cezaro verkis pri la milito en Gaŭlujo''' Cesare scrisse sulla guerra in Gallia
+
''EL''' = di, su, complemento di argoemnto '''Mi parolas pri la vetero''' Parlo del tempo. '''Cezaro verkis pri la milito en Gaŭlujo''' Cesare scrisse sulla guerra in Gallia
  
  
Linio 147: Linio 154:
  
  
−
La ekzisto de la interreto kaj de aliaj tutmondaj komunikiloj ne ŝanĝis la homan naturon. Ĉar homoj ŝatas renkonti homojn kun similaj interesoj, en multaj urboj de la mondo formiĝas lokaj Esperanto-kluboj. Post la reta kurso, la retaj lernantoj serĉas kaj ankaŭ mem organizas lokajn klubojn en sia urbo. Ili volas paroli Esperanton kun vivantaj homoj, ne nur kun sia komputilo.
+
Tiu strukturo de la Esperanto-movado ekzistas ekde la frua 20a jarcento. La modernaj komunik-rimedoj de la nuna mondo ne ŝanĝis ĉi tiun strukturon, sed helpas ĝin pli facile funkcii.
−
 
+
−
La posta nivelo estas la naciaj organizaĵoj. Tra la mondo ekzistas pli ol 100 landaj asocioj, kiuj organizas renkontiĝojn, naciajn kongresojn kaj similajn kunvenojn, eldonas revuojn kaj distribuas librojn en Esperanto. La ĉefa tasko de la Landaj Asocioj estas informi pri Esperanto en la propra lingvo.
+
  
−
La parolantoj de Esperanto havas ankaŭ internaciajn organizaĵojn. La plej granda kaj grava estas Universala Esperanto-Asocio. UEA kunigas ĉiujn landajn asociojn kaj faras multajn aliajn aferojn: ĝi reprezentas la esperantistojn ĉe Unuiĝintaj Nacioj (UN) kaj Unesko, ĝi eldonas revuon kaj librojn, ĝi distribuas ĉiujn librojn aperintajn en Esperanto, ĝi organizas mondajn kongresojn.
+
Vi mem, kiel individua Esperanto-parolanto, estas la plej valora parto de la tuta komunumo, kaj via kun-laboro kun la aliaj parolantoj en via loĝ-loko kaj en via lando estas same valora. Kontaktu, do, la organizaĵojn ĉirkaŭ vi kaj kunlaboru kun la aliaj parolantoj de Esperanto. Ne estas reguloj pri tio, kion vi devas fari; vi rajtas labori tute libere laŭ via propra elekto. Ni ĉiuj estas volontuloj.
  
  

Kiel registrite je 20:14, 4 Jan. 2022


1

OSSERVAZIONI GRAMMATICALI

L'esperanto razionalizza completamente anche gli avverbi correlativi [perche', come, dove, ecc.]. In questo capitolo vediamo la seconda meta' di questo sistema:

kial chi, il quale, quale

kiu venis? chi e' venuto? kiu libro estas facila? quale libro e' facile?

kiam che cosa, che, la qual cosa

kio okazas? che succede?

kie di che tipo

kian libron vi volas? che tipo di libro vuoi?

kiel di chi

kies aŭtomobilo ĝi estas? Di chi e' la macchina?

kiom di chi

kies aŭtomobilo ĝi estas? Di chi e' la macchina?

tial quello/quella, colui

tiu venis? quello e' venuto? tiu virino estas inteligenta quella donna e' intelligente?

tiam quella cosa, cio', quello (nel linguaggio parlato)

kio okazas? che succede?

tie di tale tipo, cosi'

tian libron mi ne volas? un libro cosi', un libro di quel tipo non lo voglio?

tiel di quello

ties aŭtomobilo estas rapida La macchina di quello/la sua macchina e' veloce

tiom di quello

ties aŭtomobilo estas rapida La macchina di quello/la sua macchina e' veloce

ial qualcuno, qualche

iu venis? qualcuno e' venuto? iu libro estas facila qualche libro e' facile

iam qualcosa

io okazos succedera' qualcosa

ie di qualche tipo, qualsiasi

ia kliento telefonis ha telefonato un cliente qualsiasi

iel di qualcuno

ies telefono sonoras Suona il telefono di qualcuno

iom di qualcuno

ies telefono sonoras Suona il telefono di qualcuno


ĉial ognuno, ogni

ĉiu havas sian ombrelon ognuno ha il suo ombrello ĉiu libro estas utila ogni libro e' utile

ĉiam ogni cosa, tutto

ĉio estas enordo tutto e' a posto

ĉie di ogni tipo, qualsiasi

ĉia skribilo taŭgas qualsiasi penna va bene/e' adatta

ĉiel di ognuno

kontrolu ĉies pasporton Controlla il passaporto di ognuno

ĉiom di ognuno

kontrolu ĉies pasporton Controlla il passaporto di ognuno

nenial nessuno

neniu havas sufiĉan monon nessuno ha abbastanza denaro neniu libro estas utila nessun libro e' utile

neniam niente

nenio okazis non e' successo niente

nenie di nessun tipo

nenia skribilo taŭgas nessuna penna/una penna di nessun tipo va bene/e' adatta

neniel di nessuno

nenies lando terra di nessuno

neniom di nessuno

nenies lando terra di nessuno


2

PAROLE DA IMPARARE

A - parole del testo

kiu chi, il quale, quale
kio che cosa, che, la qual cosa
kia di che tipo
kies di chi
tiu quello/quella, colui
tio quella cosa, cio', quello (nel linguaggio parlato)
tia di tale tipo, cosi'
ties di quello
iu qualcuno, qualche
io qualcosa
ia di qualche tipo, qualsiasi
ies di qualcuno<,br> ĉiu ognuno, ogni
ĉio ogni cosa, tutto
ĉia di ogni tipo, qualsiasi
ĉies di ognuno
neniu nessuno
nenio niente
nenia di nessun tipo
nenies di nessuno
ekzist-i esistere, ekzist-o esistenza
inter-ret-o la rete, internet
mond-o mondo tut-mond-a mondiale,globale
komunik-i comunicare komunik-il-o mezzzi di comunicazione
ŝanĝ-i cambiare
ĉarpoiche'
ŝxat-i amare apprezzare, usato cosi": Mi ŝatas kafon = Mi piace il caffe'
renkont-i incontrare renkont-iĝ-o incontro
nacia nazionali
organiz-i organizzare organiz-aĵ-o organizzazione
kun-ven-o convegno
el-don-i editare el-don-aĵ-o cosa edita, libro o rivista
ĉef-o capo ĉef-a principale
tasko compito
kunigas riunisce
afer-o cosa immateriale
Unuiĝintaj Nacioj Nazioni Unite, ONU
Unesko Unesco

B - parole speciali

-UL- = Indica un insieme di cose simili.

arb-o = albero arb-ar-o = foresta
vort-o = parola vort-ar-o = vocabolario
hom-o = persona hom-ar-o = gruppo di uomini, umanita'

GE- = Indica il membro di una comunita'

urb-o = citta' urb-an-o cittadino
Pariz-o = Parigi pariz-an-o parigino
klub-o = circolo, club klub-an-o membro del circolo

PRA-= Indica il luogo dove si fa qualcosa

lern-i = imparare lern-ej-o scuola
kuir-i = cucinare kuir-ej-o cucina
preĝ-i = pregare preĝ-ej-o chiesa

-ING- = Indica una cosa da fare necessariamente

pag-end-a = da pagare
lern-end-a = da imparare
re-don-end-a = da ridare

TRA = per nel senso di "a causa di" Mi ne iras pro la pluvo Non vado per la pioggia.

TRANS = per nel senso di "a favore di", "con lo scopo di" Mi aĉetis libron por mia filo Ho comprato un libro per mio figlio Mi pagas por aĉeti aŭtomobilon Pago per comprare una macchina.

EL' = di, su, complemento di argoemnto Mi parolas pri la vetero Parlo del tempo. Cezaro verkis pri la milito en Gaŭlujo Cesare scrisse sulla guerra in Gallia


3

COSE DA LEGGERE


La Esperanto-movado[terza parte, tria parto]


Tiu strukturo de la Esperanto-movado ekzistas ekde la frua 20a jarcento. La modernaj komunik-rimedoj de la nuna mondo ne ŝanĝis ĉi tiun strukturon, sed helpas ĝin pli facile funkcii.

Vi mem, kiel individua Esperanto-parolanto, estas la plej valora parto de la tuta komunumo, kaj via kun-laboro kun la aliaj parolantoj en via loĝ-loko kaj en via lando estas same valora. Kontaktu, do, la organizaĵojn ĉirkaŭ vi kaj kunlaboru kun la aliaj parolantoj de Esperanto. Ne estas reguloj pri tio, kion vi devas fari; vi rajtas labori tute libere laŭ via propra elekto. Ni ĉiuj estas volontuloj.


4

ESERCIZIO

Traducete in italiano con l'aiuto del vocabolario il testo "La Esperanto-movado"

Elŝutita el "http://bonalingvo.net/index.php?title=Capitolo_9&oldid=3770"