Aldona klarigo pri 2.7 - Plurspecaj nombrovortoj: Malsamoj inter versioj

Kiel registrite je 17:36, 1 Jan. 2020

• reiru al ĉapitro 2-a

NOMBRO-VORTOJ BAZAJ, ORDAJ KAJ ALISPECAJ

A - La bazaj nombrovortoj estas, laŭ la Fundamento: unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, naŭ, dek, cent, mil. Ili indikas kvanton kaj responds la demandon kiom?.
Ekzemple: Kiom da reguloj estas en la Fundamento? Respondo: "16!"

Al ili oni ne rajtas aldoni la finaĵojn j aŭ n . 

B - La ordaj nombrovortoj estas unua, dua, tria, kvara, kvina, sesa, sepa, oka, naŭa, deka, centa, mila. Ili indikas la pozicion de io en vico de la samaj objektoj.Ili respondas la demandon kioma
Ekzemple: Kioma horo estas nun? Respondo: "la 3-a [el 24 eblaj horoj]!" la sepa tago, la dua ĉpitro, la 25-a tago de la monato.
Ili akceptas kaj la plurnombran indikilon j kaj la akuzativan indikilon n: unuajn, duan, ktp.

C - La ciferoj estas la signoj uzataj por skribi la nombrojn: eŭropaj (1, 2, 3 ktp), romaj (I, II, V, X ktp); arabaj, hindaj. ktp.

Ĉ - La adverbaj nombrovortoj estas: unue, due, trie, ktp. Ili indikas en la unua loko, en la dua loko, ktp. Ekzemple: @@Unue iru al la poŝtoficejo kaj due iru al la banko kaj nur trie iru aĉeti

D -

           ▪ entjeraj nombroj pozitivaj kaj negativaj - ekz : …, -2, -1, 0, 1, 2, … 
           ▪ racionalaj nombroj aŭ kvocientoj, t.e rezulto de divido, de entjeroj - ekz : 3 por 12/4, 4,5 por 9/2
           ▪ kompleksaj nombroj, t.e nombroj en la formo de ekvacioj - ekz : "a + ib" kun "a" kaj "b" reelaj : 15 + (ix3)
           ▪ reelaj nombroj pozitivaj aŭ negativaj: entjera nombro pozitiva (2) aŭ negativa (-9) kaj racionala nombro pozitiva (3,1) aŭ negativa (-2,5)
   • numeraloj : nombronomoj t.e vorto aŭ grupo da vortoj indikanta nombron aŭ numeron : 
       ◦ baza numeralo :  Estas dek-ses reguloj en La Fundamento.
       ◦ orda numeralo :  La kvara regulo estas nek la lasta nek la balasta.  
   • numero :  cifero aŭ numeralo, montranta la vicon de iu objekto inter aliaj: numero de bileto, de ĉapitro, de domo, de paĝo, ktp : Legu ĉapitron (kies numero estas) tri.

Ekzemploj per du- :

   • du (radika nombro) = numeralo , kiu esprimas la nombron post 1 en la serio de la entjeroj-ekz : Elektu unu el la du plurfunkciaj brakhorloĝoj.
   • dua (a-nombro) : vicmontraj numeraloj , kiu signifas, ke la koncernataĵo venas post unu antaŭa-ekz  : Mi malfacile uzis mian duan tabulkomputilon.
   • due (e-nombro) : nombra adverbo kiu signifas en la dua loko-ekz  : Unue sidiĝu kaj due, malŝaltu viajn postelfonojn!
   • duo (o-nombro) : nombro aŭ cifero 2-ekz : Enskribu duon post la komo.

Memorigilo pri numeraloj kaj operacioj

operacio ilo kalkulo a-vortoj o-vortoj e-vortoj i-vortoj adicio plus Unu plus du faras tri 1 + 2 = 3 - - - - subtraho minus Naŭ minus kvin faras kvar

              9 – 5 = 4

- - - - divido per Sepdek dividite per dek faras sep

            70 : 10 = 7

- - - - distribuo po En la kunveno estis po du geanoj por ĉiu klubo. po ok (+ plurala o-vorto) - - - multipliko

-obl- (oble de) 

Sesoble de ok faras kvardek ok 6 x 8 = 48 duoblo duobla duoble duobligi /ĝi frakciigo -on- Kvarono de dudek estas kvin. 20 x 1/4 = 5 kvarono kvarona kvarone kvaronigi /iĝi kolektivigo

-op- El 6 aĵoj oni povas formi 2 triopojn. 3 = 6 / 2 triopo triopa triope triopigi /iĝi