Aldona parto por azianoj - 2 ĈEFE PRI LA PLURALO: Malsamoj inter versioj

El La bona lingvo
Iri al: navigado, serĉi
 
(4 mezaj versioj de la sama uzanto ne montriĝas)
Linio 19: Linio 19:
 
La pluralo aŭ plurnombro indikas ke la aĵoj pri kiuj oni parolas estas pli ol unu, ekzemple: unu homo, du homo'''j''', tri homo'''j''', multa'''j''' homo'''j'''.
 
La pluralo aŭ plurnombro indikas ke la aĵoj pri kiuj oni parolas estas pli ol unu, ekzemple: unu homo, du homo'''j''', tri homo'''j''', multa'''j''' homo'''j'''.
  
ATENTU: en Esperanto oni metas la indikojn pri la plurnombreco al ĉiuj nomoj kaj rilataj vortoj kunligitaj kun ili.
+
'''ATENTU: en Esperanto oni metas la indikojn pri la plurnombreco al ĉiuj nomoj kaj rilataj vortoj kunligitaj kun ili.'''
  
 
Unu homo alta kaj bela estas manĝanta pomon kaj leganta sian libron<br>
 
Unu homo alta kaj bela estas manĝanta pomon kaj leganta sian libron<br>
 
Tri homo'''j''' alta'''j''' kaj bela'''j''' estas manĝanta'''j''' sia'''j'''n pomo'''j'''n kaj leganta'''j''' sia'''j'''n libro'''j'''n.
 
Tri homo'''j''' alta'''j''' kaj bela'''j''' estas manĝanta'''j''' sia'''j'''n pomo'''j'''n kaj leganta'''j''' sia'''j'''n libro'''j'''n.
 +
 +
 +
'''REATENTU: La indiko pri plurnombreco estas uzata nur ĉe aĵoj nombreblaj'''
 +
 +
 +
''Plej multaj O-vortoj estas nomoj de individuecaj aferoj, kiuj povas esti nombrataj.''<br>
 +
Povas esti unu aŭ pli multaj de la aĵoj aŭ aferoj aŭ agoj:<br> 
 +
tablo, domo, knabino, ĉevalo, vintro, metro, iro, preno.
 +
Do ni povas diri: <br>
 +
tabloj, domoj, knabinoj, ĉevaloj, vintroj, metroj, iroj, prenoj.
 +
 +
''Multaj O-vortoj estas nomoj de aferoj aŭ aĵoj, kiuj ne povas esti nombrataj.''<br> Oni ne parolas pri unu aŭ pluraj, sed pri pli aŭ malpli multe da: <br>
 +
akvo, lakto, rizo, metalo, sablo, muziko, veturado, atendado.<br>
 +
Tiaj O-vortoj normale ne ricevas J-finaĵon, ĉar la distingo inter unu-nombro kaj multe-nombro estas fremda al ili.
 +
 +
''Sed iam oni parolas pri diversaj specoj de aĵo au afero, kiu normale ne estas nombrebla.''<br>
 +
Ekzemple:<br>
 +
- Ĝenerale mi ne ŝatas vinon.<br>
 +
sed<br>
 +
- En mia domo mi havas multajn vinojn [= multajn malsamajn specojn de vino]<br>
 +
-Rizo estas sana manĝaĵo<br>
 +
sed<br>
 +
En Azio estas multaj rizoj.
 +
 +
''Kelkaj problemaj vortoj''
 +
 +
- kalsono kaj pantalono estas ununombra en Esperanto<br>
 +
- mono estas ununombra en Esperanto, se vi bezonas uzu multnomre la vortojn mon-eroj kaj mon-biletoj<br>
 +
- statuto estas ununombra en Esperanto<br>
 +
- malsanoj kiel variolo, varicelo kaj morbilo kaj aliaj estas ununombraj en Esperanto<br>
 +
-tondilo estas ununombra en Esperanto<br>
 +
- ferio estas en Esperanto unu libera tago. Se estas pli ol unu tago, oni diru ferioj aŭ uzu la vorton feriado.<br>
 +
- okulvitroj estas ĉiam plurnombra en Esperanto.
 +
 +
Nun iru al la ekzerco '''''[[Ekzerco 2.5.1 pri la pluralo]]'''''

Nuna versio ekde 22:56, 16 Jan. 2021



1. pri la gramatikaj kazoj

Bonvolu ignoru la vortojn de la sekcio 2.4.:

Kazoj ekzistas nur du: nominativo kaj akuzativo. La radiko kun aldonita o estas la nominativo, la akuzativo aldonas n post la o. La ceteraj kazoj estas esprimataj per helpo de prepozicioj: la genitivo per de, la dativo per al, la instrumentalo (ablativo) per per, aŭ aliaj prepozicioj laŭ la senco. Ekz. radiko patr, la patr|o, al la patr|o, de la patr|o, la patr|o|n, por la patr|o, kun la patr|o, la patr|o|j, la patr|o|j|n, per la patr|o|j, por la patr|o|j.

ili celis la rusojn, polojn kaj germanojn, kiuj legis la unuajn lernolibrojn de Esperanto, kaj en kies lingvoj ekzistas tiuj kazoj.

Bonvole relegu ĉi tiun paĝon: [[1]]



2. pri la pluralo

La pluralo aŭ plurnombro indikas ke la aĵoj pri kiuj oni parolas estas pli ol unu, ekzemple: unu homo, du homoj, tri homoj, multaj homoj.

ATENTU: en Esperanto oni metas la indikojn pri la plurnombreco al ĉiuj nomoj kaj rilataj vortoj kunligitaj kun ili.

Unu homo alta kaj bela estas manĝanta pomon kaj leganta sian libron
Tri homoj altaj kaj belaj estas manĝantaj siajn pomojn kaj legantaj siajn librojn.


REATENTU: La indiko pri plurnombreco estas uzata nur ĉe aĵoj nombreblaj


Plej multaj O-vortoj estas nomoj de individuecaj aferoj, kiuj povas esti nombrataj.
Povas esti unu aŭ pli multaj de la aĵoj aŭ aferoj aŭ agoj:
  tablo, domo, knabino, ĉevalo, vintro, metro, iro, preno. Do ni povas diri: 
tabloj, domoj, knabinoj, ĉevaloj, vintroj, metroj, iroj, prenoj.

Multaj O-vortoj estas nomoj de aferoj aŭ aĵoj, kiuj ne povas esti nombrataj.
Oni ne parolas pri unu aŭ pluraj, sed pri pli aŭ malpli multe da: 
akvo, lakto, rizo, metalo, sablo, muziko, veturado, atendado.
Tiaj O-vortoj normale ne ricevas J-finaĵon, ĉar la distingo inter unu-nombro kaj multe-nombro estas fremda al ili.

Sed iam oni parolas pri diversaj specoj de aĵo au afero, kiu normale ne estas nombrebla.
Ekzemple:
- Ĝenerale mi ne ŝatas vinon.
sed
- En mia domo mi havas multajn vinojn [= multajn malsamajn specojn de vino]
-Rizo estas sana manĝaĵo
sed
En Azio estas multaj rizoj.

Kelkaj problemaj vortoj

- kalsono kaj pantalono estas ununombra en Esperanto
- mono estas ununombra en Esperanto, se vi bezonas uzu multnomre la vortojn mon-eroj kaj mon-biletoj
- statuto estas ununombra en Esperanto
- malsanoj kiel variolo, varicelo kaj morbilo kaj aliaj estas ununombraj en Esperanto
-tondilo estas ununombra en Esperanto
- ferio estas en Esperanto unu libera tago. Se estas pli ol unu tago, oni diru ferioj aŭ uzu la vorton feriado.
- okulvitroj estas ĉiam plurnombra en Esperanto.

Nun iru al la ekzerco Ekzerco 2.5.1 pri la pluralo