Aldona parto por azianoj 1: Malsamoj inter versioj
Renato (Diskuto | kontribuoj) |
Renato (Diskuto | kontribuoj) |
||
(4 mezaj versioj de la sama uzanto ne montriĝas) | |||
Linio 5: | Linio 5: | ||
'''Kelkaj bazaj konceptoj por kompreni Esperanton''' | '''Kelkaj bazaj konceptoj por kompreni Esperanton''' | ||
− | '''1. Signifo de la radikoj en Esperanto''' | + | '''1. Signifo de la radikoj/bazaj vortoj en Esperanto''' |
Ni diris: | Ni diris: | ||
− | ''ne sufiĉas koni la radikon, vi devas koni ankaŭ ĝian signifon.''<br> | + | ''ne sufiĉas koni la radikon/bazan vorton, vi devas koni ankaŭ ĝian signifon.''<br> |
Alivorte la radiko mem havas signifon ankaŭ antaŭ ol oni aldonas finaĵon. | Alivorte la radiko mem havas signifon ankaŭ antaŭ ol oni aldonas finaĵon. | ||
Linio 17: | Linio 17: | ||
* '''Adjektivoj/kvalit-vortoj''', alivorte kvalitoj. Ankaŭ la adverboj povas esti konsiderataj en ĉi tiu grupo. Finaĵoj A aŭ E.<br> | * '''Adjektivoj/kvalit-vortoj''', alivorte kvalitoj. Ankaŭ la adverboj povas esti konsiderataj en ĉi tiu grupo. Finaĵoj A aŭ E.<br> | ||
* '''Verboj/ago-vortoj aŭ stato-vortoj''', finaĵo I.<br> | * '''Verboj/ago-vortoj aŭ stato-vortoj''', finaĵo I.<br> | ||
− | * '''Sen aparta | + | * '''Sen aparta karaktero''' (prepozicioj kaj similaj vortetoj), pri kiuj ni parolos aparte.<br>,<br> |
'''1.1. Kio estas substantivo''' | '''1.1. Kio estas substantivo''' | ||
− | ''Substantivo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''konkreta nomo/nomo de konkretaĵo'', | + | ''Substantivo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''konkreta nomo/nomo de konkretaĵo'', kvankam ĝi rilatas kaj al konkrete videblaj aĵoj, ekzemple: ''tabl'''o''' '', ''pom'''o''' '', ''vir'''o''' '', ''hund'''o''' '' sed ankaŭ al sentoj aŭ pensoj, ekzemple ''ĝoj'''o''' '', ''malĝoj'''o''' '', ''varm'''o''' '', ''malvarm'''o''' '' aŭ al agoj ''ir'''o''' '', ''reven'''o''' '', aŭ al lokoj, ''Japanuj'''o''' '', ''Pekin'''o''' ''. |
<br> | <br> | ||
<br> | <br> | ||
Linio 28: | Linio 28: | ||
''Adjektivo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''vorto esprimanta la kvaliton de alia vorto'', kiel ''bela'' en la esprimo ''bela virino'', ekzemple: ''bel''' a''' '', ''grand''' a''' '', ''malgrand''' a''' '' , ''long''' a''' '', ktp. | ''Adjektivo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''vorto esprimanta la kvaliton de alia vorto'', kiel ''bela'' en la esprimo ''bela virino'', ekzemple: ''bel''' a''' '', ''grand''' a''' '', ''malgrand''' a''' '' , ''long''' a''' '', ktp. | ||
− | + | <br> | |
+ | <br> | ||
'''1.2.2. Kio estas adverbo''' | '''1.2.2. Kio estas adverbo''' | ||
Linio 34: | Linio 35: | ||
''Adverbo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''vorto esprimanta la manieron de ago'', kiel ''bele'' en la esprimo ''bele kantas'', ekzemple: ''bel''' e''' '', ''grand''' e''' '', ''malgrand''' e''' '', ''long''' e''' '' , ktp. | ''Adverbo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''vorto esprimanta la manieron de ago'', kiel ''bele'' en la esprimo ''bele kantas'', ekzemple: ''bel''' e''' '', ''grand''' e''' '', ''malgrand''' e''' '', ''long''' e''' '' , ktp. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
+ | '''1.3. Kio estas verbo''' | ||
+ | |||
+ | ''Verbo'' estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo ''vorto esprimanta agon aŭ staton '', kiel ''manĝas'' en la esprimo ''mi manĝas'', ekzemple: ''manĝ''' as''' '', ''ir''' as''' '', ''skrib''' as''' '' , ''est''' as''' '', ktp. | ||
+ | <br> | ||
+ | <br> | ||
+ | |||
+ | '''1.4. Kio estas la radikoj/bazaj vortoj sen aparta karaktero''' | ||
+ | |||
+ | Estas kunligaj kaj funkciaj vortoj, kiel ''per'', ''por'', ''kun'', ''tamen'', ''sed'', kiuj ankaŭ havas signifon kaj kiuj estas uzataj ankaŭ kiel veraj kompletaj vortoj, sed rajtas ankaŭ preni ĉiujn finaĵojn, ekzemple: ''pere'', ''pera'', ''peri'', ''kuno'', ''pora'', ktp. |
Nuna versio ekde 13:16, 16 Jan. 2022
- reiru al Ĉapitro 1-a
Kelkaj bazaj konceptoj por kompreni Esperanton
1. Signifo de la radikoj/bazaj vortoj en Esperanto
Ni diris:
ne sufiĉas koni la radikon/bazan vorton, vi devas koni ankaŭ ĝian signifon.
Alivorte la radiko mem havas signifon ankaŭ antaŭ ol oni aldonas finaĵon.
Tiuj signifoj estas de kvar specoj:
- Substantivoj/nomoj, alivorte aĵoj aŭ aferoj, finaĵo O.
- Adjektivoj/kvalit-vortoj, alivorte kvalitoj. Ankaŭ la adverboj povas esti konsiderataj en ĉi tiu grupo. Finaĵoj A aŭ E.
- Verboj/ago-vortoj aŭ stato-vortoj, finaĵo I.
- Sen aparta karaktero (prepozicioj kaj similaj vortetoj), pri kiuj ni parolos aparte.
,
1.1. Kio estas substantivo
Substantivo estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo konkreta nomo/nomo de konkretaĵo, kvankam ĝi rilatas kaj al konkrete videblaj aĵoj, ekzemple: tablo , pomo , viro , hundo sed ankaŭ al sentoj aŭ pensoj, ekzemple ĝojo , malĝojo , varmo , malvarmo aŭ al agoj iro , reveno , aŭ al lokoj, Japanujo , Pekino .
1.2.1. Kio estas adjektivo
Adjektivo estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo vorto esprimanta la kvaliton de alia vorto, kiel bela en la esprimo bela virino, ekzemple: bel a , grand a , malgrand a , long a , ktp.
1.2.2. Kio estas adverbo
Adverbo estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo vorto esprimanta la manieron de ago, kiel bele en la esprimo bele kantas, ekzemple: bel e , grand e , malgrand e , long e , ktp.
1.3. Kio estas verbo
Verbo estas latindevena vorto en la gramatiko de eŭropaj lingvoj kun la signifo vorto esprimanta agon aŭ staton , kiel manĝas en la esprimo mi manĝas, ekzemple: manĝ as , ir as , skrib as , est as , ktp.
1.4. Kio estas la radikoj/bazaj vortoj sen aparta karaktero
Estas kunligaj kaj funkciaj vortoj, kiel per, por, kun, tamen, sed, kiuj ankaŭ havas signifon kaj kiuj estas uzataj ankaŭ kiel veraj kompletaj vortoj, sed rajtas ankaŭ preni ĉiujn finaĵojn, ekzemple: pere, pera, peri, kuno, pora, ktp.