Vidi fonton por Apartaj partoj de la lingvo, kiuj en sia interno funkcias malsame

* reiru al [[cxapitro 1-a]]
<hr>
<br>

Estas partoj de la lingvo, kiuj funkcias en sia interno laux propra logiko, kiu ne validas en la lingvo gxenerala.

Ni donas la ekzemplon de unu el tiuj partoj, pri kiuj ni ekzercigxos abunde poste, la tiel nomataj tabel-vortoj.

Jen tio, kion ni trovos en la 7-a cxapitro:
<br>
<hr>

7.2. Sistemo en la sistemo

Esperanto havas sistemon de vortoj interne de la pli granda sistemo. Temas pri subsistemo fermita en si mem.

Kvankam la vortoj de tiu subsistemo estas klare formataj el du pecoj, el la vidpunkto de la gxenerala sistemo ili estas konsiderataj kiel unu nedividebla vorto. Tiu libro ne povas igxi ti-libro.

La subsistemo konsistas el kelkaj vort-serioj.

Ni vidu la unuan serion [la aliaj estas similaj al cxi tiu]:

kio, kiu, kia, kiel, kial, kiam, kiom, kie, kies

Ni vidu ilian sencon en demandoj:

Kio kusxas sur la tablo? Libro kaj botelo kusxas sur la tablo.
Kiu libro kusxas sur la tablo? La libro de Jozefo, kies titolo estas “Milito kaj paco”.
Kia libro kusxas sur la tablo? Tre dika libro kun flava kovrilo.
Kiel vi iras al via lernejo? Mi iras per tramo.
Kial vi iras al lernejo? Mi iras al lernejo por lerni.
Kiam vi iras al la lernejo? Mi iras al la lernejo matene.
Kiom da libroj vi havas? Mi havas tri librojn.
Kie estas via lernejo? Mia lernejo estas en la vilagxo.
Kies libro estas tiu cxilibro? Gxi estas la libro de Jozefo.


Kvankam klare ili estas formataj de du pecoj:

ki-o, ki-u, ki-a, ki-el, ki-al, ki-am, ki-om, ki-e, ki-es

El la vidpunkto de la gxenerala lingvoj ili konsistas el unu nedividebla peco, kaj la signifo de la pecetoj -el, -al, -am ne estas uzebla ekster la fermita sistemo.

Oni aldonas liajn elementojn al la tuta unupeca vorto

◦ cxies-ulino, ◦ tiam-a, iam-a, ◦ tie-a (≈ tiuloka), ◦ kial-o, ◦ tia-maniere, kiamaniere... (≈ tiel, kiel...), ◦ tiom-a, kiom-a, ◦ ...ktp...
        
           
• kaj same estas kontraux la Fundamento de Esperanto uzi la finajxojn de la tabelvortoj kun netabelvortaj radikoj:

◦ x alies, ◦ x mies, ◦ ...ktp...