I sonetti del Belli/La sonetoj de Beli: Malsamoj inter versioj

El La bona lingvo
Iri al: navigado, serĉi
 
(39 mezaj versioj de la sama uzanto ne montriĝas)
Linio 12: Linio 12:
 
<br>
 
<br>
  
 +
[[La konsolanto]]<br>
 
[[Edukado]]<br>
 
[[Edukado]]<br>
 +
[[Rememoro]]<br>
 
[[Mondo-kreado]]<br>
 
[[Mondo-kreado]]<br>
 +
[[Kaino]]<br>
 +
[[Tortur-ŝnuro ĉe la Korso]]<br>
 
[[Morto certas, hor' malcertas]]<br>
 
[[Morto certas, hor' malcertas]]<br>
 +
[[La tago de la lasta juĝo]]<br>
 +
[[Fortuno, kaj dormu]]<br>
 +
[[La bona familio]]<br>
 +
[[La aresto]]<br>
 
[[Vaganto nokte, iranto morten]]<br>
 
[[Vaganto nokte, iranto morten]]<br>
 +
[[La memorigilo]]<br>
 
[[Vidvineco]]<br>
 
[[Vidvineco]]<br>
 +
[[La leŭtenanto]]<br>
 +
[[La sankta jaro]]<br>
 +
[[La koboldoj]]<br>
 +
[[La butikisto]]<br>
 +
[[La gustoj]]<br>
 
[[La dekreto pri la trinkejoj]]<br>
 
[[La dekreto pri la trinkejoj]]<br>
 +
[[La kara kariero]]<br>
 +
[[Vero estas unu]]<br>
 +
[[La bona tago de nova jaro]]<br>
 +
[[La patro de la sanktuloj]]<br>
 +
[[La patrino de sanktulinoj]]<br>
 
[[Revivigitaj mortintoj]]<br>
 
[[Revivigitaj mortintoj]]<br>
 
[[La patrino de la ŝtelisteto]]<br>
 
[[La patrino de la ŝtelisteto]]<br>
Linio 24: Linio 43:
 
[[La konsento]]<br>
 
[[La konsento]]<br>
 
[[Malriĉa patrino]]<br>
 
[[Malriĉa patrino]]<br>
 +
[[Io paroli pri morto, alio morti]]<br>
 +
[[La ekzekutisto]]<br>
 +
[[La vendoplaco Navona]]<br>
 +
[[La testamento de la paskulo]]<br>
 +
[[La vikarioj]]<br>
 +
[[La bapto de la filo]]<br>
 
[[La bonaj soldatoj]]<br>
 
[[La bonaj soldatoj]]<br>
 
[[La ŝuldoj]]<br>
 
[[La ŝuldoj]]<br>
 +
[[La kuiristo]]<br>
 +
[[Beleco]]<br>
 +
[[La malpentanto]]<br>
 
[[Ĉu Papo ridas?]]<br>
 
[[Ĉu Papo ridas?]]<br>
 
[[La elekto de la Papo]]<br>
 
[[La elekto de la Papo]]<br>
 +
[[La maljunuloj]]<br>
 
[[La papo ĉe Di-servoj]]<br>
 
[[La papo ĉe Di-servoj]]<br>
 +
[[Nuntempa tekniko]]<br>
 +
[[La malriĉa familio]]<br>
 +
[[La murmurado de Juliano]]<br>
 
[[La sekreto]]<br>
 
[[La sekreto]]<br>
 
[[Morto kaj ties vosto]]<br>
 
[[Morto kaj ties vosto]]<br>
 
[[Labor-sekretoj]]<br>
 
[[Labor-sekretoj]]<br>
 +
[[Vapor-kaleŝoj]]<br>
 +
[[La balancil-ludo de la estraro]]<br>
 +
[[La soldatoj]]<br>
 +
[[La babil-turo]]<br>
 
[[Min tiklas, aĉa tio, scideziroj]]<br>
 
[[Min tiklas, aĉa tio, scideziroj]]<br>
−
 
+
[[Novtipa vizito]]<br>
−
<hr>
+
[[Sen titolo]]<br>
−
 
+
−
 
+
−
<TABLE>
+
−
<TR>
+
−
<TD>
+
−
''' Er mercato de Piazza Navona'''
+
−
+
−
Ch’er mercoledì a mmercato, ggente mie, <br>
+
−
sce siino ferravecchi e scatolari,  <br>
+
−
rigattieri, spazzini, bbicchierari, <br>
+
−
stracciaroli e ttant’antre marcanzie,  <br>
+
−
 
+
−
nun c’è ggnente da dì. Ma ste scanzie  <br>
+
−
de libbri, e sti libbracci, e sti libbrari,  <br>
+
−
che cce vienghen’ a ffà? ccosa sc’impari  <br>
+
−
da tanti libbri e ttante libbrarie? <br>
+
−
 
+
−
Tu pijja un libbro a ppanza vòta, e ddoppo  <br>
+
−
che ll’hai tienuto per cquarc’ora in mano,  <br>
+
−
dimme s’hai fame o ss’hai maggnato troppo. <br>
+
−
 
+
−
Che ppredicava a la Missione er prete? <br>
+
−
“Li libbri non zò rrobba da cristiano: <br>
+
−
fijji, per ccarità, nnu li leggete”.  <br>
+
−
 
+
−
1834 03 20
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
<TD>
+
−
 
+
−
'''La vendoplaco Navona'''(1)
+
−
 
+
−
Merkrede en la vendoplac' amiko,<br>
+
−
svarmas vendistoj de latun-skatoloj,<br>
+
−
brokantaĵoj, ĉifonoj, kaseroloj,<br>
+
−
kombiloj, sapo kaj pumiko:<br>
+
−
 
+
−
Ne mirige. Sed kial ĉi-trafiko<br>
+
−
de libroj, de broŝuroj, de titoloj?(2)<br>
+
−
Ĉu vendas ĉi-vendistoj de paroloj<br>
+
−
ion valoran por la viv-praktiko?<br>
+
−
 
+
−
Vi, ne manĝinte, prenu libron, do!<br>
+
−
Diru, post longa libroten' en mano,<br>
+
−
ĉu vi malsatas aŭ vi manĝis tro.<br>
+
−
 
+
−
Kion instruis pastro dum misio? (3)<br>
+
−
"Tute ne taŭgas libro por kristano:<br>
+
−
ne legu ilin, pro la am'de Dio."<br>
+
−
 
+
−
1834 03 20
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
</TR>
+
−
</TABLE>
+
−
(1) Piazza Navona, Placo Navona, estas la nomo de tre fama placo en Romo.<br>
+
−
(2) La katolika eklezio estis tute kontraŭa al legado de libroj fare de la popolo, ĉar tiuj libroj povis enhavi liberalajn ideojn.<br>
+
−
(3) Misio en ĉi tiu kunteksto estas agado de specialaj pastroj, kiuj agis kiel misiistoj ĉe la loka popolo. Temos pri semajnoj kun religiaj predikoj.<br>
+
−
 
+
−
<hr>
+
−
 
+
−
<TABLE>
+
−
<TR>
+
−
<TD>
+
−
'''Er testamento der pasqualino'''
+
−
 
+
−
Torzetto l’ortolano a li Serpenti<br>
+
−
prometteva oggni sempre ar zu’ curato<br>
+
−
c’a la su’ morte j’avería lassato<br>
+
−
cinquanta scudi e ccert’antri ingredienti.<br>
+
−
 
+
−
Quanto, un ber giorno, lui casc’ammalato<br>
+
−
e ccurreveno ggià cquinisci o vventi<br>
+
−
tra pparenti e pparenti de parenti<br>
+
−
a mmostrajje un amore indemoniato.<br>
+
−
 
+
−
Ecchete che sse venne all’ojjo-santo;<br>
+
−
e ’r curato je disse in ne l’ontallo:<br>
+
−
«Ricordateve, fijjo, de quer tanto... »<br>
+
−
 
+
−
Torzetto allora uprí ddu’ lanternoni,<br>
+
−
e jj’arispose vispo com’un gallo:<br>
+
−
«Oggne oggne, e nnu mme roppe li cojjoni».<br>
+
−
 
+
−
1834 04 06
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
<TD>
+
−
'''La testamento de la paskulo'''(1)
+
−
 
+
−
Stumpeto(2), legomisto ĉe l'Serpentoj(3),<br>
+
−
daŭre promesis al la vikario(4)<br>
+
−
lasi post mort' al li, eĉ kun alio,<br>
+
−
kvindek eskudojn pro laŭdevaj pentoj.<br>
+
−
 
+
−
Kiam malsanis li ĝis konvulsio,<br>
+
−
alkuris parencaro kaj eĉ gentoj<br>
+
−
parencaj de parencoj, kun am-sentoj<br>
+
−
montrataj per freneza emocio.<br>
+
−
 
+
−
Alvenis tempo de la Sankt-Oleo(5);<br>
+
−
dum krismo(6) diris estro de l' paroko:<br>
+
−
"Ho filo, ligas vin promes-obeo!"(7)<br>
+
−
 
+
−
Stumpet' malfermis siajn lampionojn(8)<br>
+
−
kaj tuj respondis vigla kiel koko:<br>
+
−
"Ŝmiru, ŝmiru, ne rompu la kojonojn!(9)<br>
+
−
 
+
−
1834 04 06
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
</TR>
+
−
</TABLE>
+
−
(1) Paskulo estas maldiligenta katoliko, kiu konfesas sin nur en Pasko, do unu fojon dum la tuta jaro.<br>
+
−
(2) Stumpeto estas alnomo, kies signifo estas: malbela kiel stumpo de brasiko.<br>
+
−
(3) Serpentoj estas nomo de strato en Romo kaj de la ĉirkaŭa kvartalo.<br>
+
−
(4) Vikario estas alia nomo por parokestro.<br>
+
−
(5) Katolikoj estas "krismataj" (=ŝmirataj) per benita oleo okaze de mortiga malsano.<br>
+
−
(6) Ŝmirado.<br>
+
−
(7) Aludo al la promeso pri mono.<br>
+
−
(8) Grandaj okuloj.<br>
+
−
(9) "Rompi ies testikojn/kojonojn" estas itala dir-maniero signifanta "Forte ĝeni iun."<br>
+
−
 
+
−
<hr> 
+
−
 
+
−
<TABLE>
+
−
<TR>
+
−
<TD>
+
−
 
+
−
'''Li Vicarj'''
+
−
 
+
−
Cqua cc’è un vicario de Ddio nipotente:<br>
+
−
c’è un Vicario, vicario der vicario:<br>
+
−
e pper urtimo c’è un Vicereggente<br>
+
−
vicario der vicario der vicario.<br>
+
−
 
+
−
Ste distinzione cqui ttiettel’a mmente<br>
+
−
pe nnun sbajjà vvicario co vvicario:<br>
+
−
ché una cosa è vvicario solamente,<br>
+
−
antra cosa è vvicario de vicario.<br>
+
−
 
+
−
Ccusí er primo commanna sur ziconno,<br>
+
−
er ziconno sur terzo, e ttutti poi<br>
+
−
commanneno su ttutto er Mappamonno.<br>
+
−
 
+
−
Tira adesso le somme come vòi,<br>
+
−
smovi er pancotto, e ttroverai ner fonno<br>
+
−
che cchi ubbidissce semo sempre noi.<br>
+
−
 
+
−
1834 04 06
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
<TD>
+
−
 
+
−
'''La vikarioj'''
+
−
 
+
−
Ekzistas vikari de la Sinjoro (1)<br>
+
−
kaj vikario de la vikario;<br>
+
−
jen poste vic-reganta monsinjoro,<br>
+
−
vic-vikari' de vica vikario (2).<br>
+
−
 
+
−
La diferencojn tenu en memoro:<br>
+
−
ne samas vikari' kaj vikario;<br>
+
−
alias vikario pro honoro, <br>
+
−
kaj vikario de la vikario.<br>
+
−
 
+
−
Ordonas la unua al la dua<br>
+
−
kaj tiel plu, ĝis vikari-patrolo<br>
+
−
kovras la mondon per regado brua.<br>
+
−
 
+
−
Cerbumu kaj esploru plu laŭ volo<br>
+
−
ĝis fine trafos vin ĉi-ver' instrua:<br>
+
−
nur obeanto estas la popolo.<br>
+
−
 
+
−
1834 04 06
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
</TR>
+
−
</TABLE>
+
−
(1)''la Sinjoro'' laŭ la katolika esprimmaniero estas alia nomo por Dio aŭ Jesuo. La ludoj de la unua strofo baziĝas sur la fakto ke la Papo estas nomata ankaŭ reprezentnato de Dio sur la tero, vica Dio.<br>
+
−
(2) ''Vikario'' laŭ la esprimoj uzataj en la katolika eklezio estas vorto el la latina por viculo.<br>
+
−
 
+
−
<hr>
+
−
 
+
−
<TABLE>
+
−
<TR>
+
−
<TD>
+
−
 
+
−
'''Er battesimo der fijjo maschio'''
+
−
 
+
−
Cosa sò sti fibbioni sbrillantati,<br>
+
−
Sto bber cappello novo e sto vistito?<br>
+
−
Sta carrozza ch'edè ? cch'edè st'invito<br>
+
−
De confetti, de vino e dde ggelati?<br>
+
−
 
+
−
E li sparaggni tui l'hai massagrati,<br>
+
−
Cazzo-matto somaro sscimunito,<br>
+
−
Perché jjeri tu' mojje ha ppartorito<br>
+
−
Un zervitore ar Papa e a li su' frati?!<br>
+
−
 
+
−
Se fa ttant'alegria, ttanta bbardoria,<br>
+
−
Pe bbattezzà cchi fforzi è ccondannato,<br>
+
−
Prima de nassce , a cojje la scicoria!<br>
+
−
 
+
−
Poveri scechi! E nnun ve sete accorti<br>
+
−
Ch'er libbro de bbattesimi in sto Stato<br>
+
−
Se potería chiamà "llibbro de morti"?<br>
+
−
 
+
−
1834 05 22
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
<TD>
+
−
'''La bapto de la filo'''(1)
+
−
 
+
−
Kial ĉi-bukoj, brilaj ŝajn-juveloj?<br>
+
−
La nova ĉapelo, ĉi tiu vesto?<br>
+
−
Kaleŝo eĉ, kaj invito al festo?<br>
+
−
Kial bombonoj, kaj eĉ vin-boteloj?<br>
+
−
 
+
−
Monujon vi masakris por ĉi-celoj,<br>
+
−
peniso stulta (2), sencerbulo, besto,<br>
+
−
nur ĉar naskiĝis viro en la nesto.<br>
+
−
Li servos Papojn kaj pastrajn la kelojn.<br>
+
−
 
+
−
Tiom da ĝojo, tiom da ebrio<br>
+
−
por destinito jam de bapto-dato<br>
+
−
al rikoltado nur de cikorio!(3)<br>
+
−
 
+
−
Ĉu vi ne vidas, ho sencerbaj pintoj,<br>
+
−
ke bapto-libron en la papa ŝtato,<br>
+
−
ni povus nomi libro de mortintoj?(4)<br>
+
−
 
+
−
1834 05 22
+
−
 
+
−
</TD>
+
−
</TR>
+
−
</TABLE>
+
−
(1) En katolikaj landoj oni kutimas festi la bapton de infano kelkajn tagojn post la naskiĝo.<br>
+
−
(2) En la roma dialekto oni multe uzas vortojn rilatajn al la seksa kampo. "Peniso" estas dirata al homo stulta. Oni subkomprenas: (Vi estas kiel) peniso.<br>
+
−
(3) Rikolti kaj manĝi nur cikorion estas sinonimo pri mizera vivo. Cikorio estas herbo, kiun oni rikoltas en kampoj.<br>
+
−
(4) Baptoj kaj mortoj estis registritaj en librojn ĉe la preĝejoj.<br>
+

Nuna versio ekde 01:48, 15 Jan. 2017


Honore al Gaŭdencjo Pizoni

Mi ree prezentas ĉi-sekve parton de la sonetoj de Ĝusepe Ĝoakino Beli [Giuseppe Gioachino Belli]. En la komenco mi metos tiujn, kiuj jam estis eldonitaj en la libro Elektitaj Sonetoj tradukitaj de Gaŭdencjo Pizoni [Gaudenzio Pisoni] kaj reviziitaj de mi mem. Mi plureviziis ilin ĉi tie surbaze de paperoj de Pizoni, kiujn la heredantoj bonvolis havigi al mi. Kompreneble nur mi respondecas pri ĉia miso, eraro, ktp. en ĉi tiu versio.

La defio estas, per piednotoj abundaj produkti ion, kion ankaŭ japanoj povas kompreni. Ni aparte serĉos japanajn legantojn. Japanaj legantoj bonvolu konsideri, ke ĉi tiuj poemoj estis verkitaj en la 19-a jarcento kaj ili rakontas la mondon, kiel oni komprenis ĝin tiam.


La konsolanto
Edukado
Rememoro
Mondo-kreado
Kaino
Tortur-ŝnuro ĉe la Korso
Morto certas, hor' malcertas
La tago de la lasta juĝo
Fortuno, kaj dormu
La bona familio
La aresto
Vaganto nokte, iranto morten
La memorigilo
Vidvineco
La leŭtenanto
La sankta jaro
La koboldoj
La butikisto
La gustoj
La dekreto pri la trinkejoj
La kara kariero
Vero estas unu
La bona tago de nova jaro
La patro de la sanktuloj
La patrino de sanktulinoj
Revivigitaj mortintoj
La patrino de la ŝtelisteto
Homa vivo
La kafej-mastro fizolofo
La konsento
Malriĉa patrino
Io paroli pri morto, alio morti
La ekzekutisto
La vendoplaco Navona
La testamento de la paskulo
La vikarioj
La bapto de la filo
La bonaj soldatoj
La ŝuldoj
La kuiristo
Beleco
La malpentanto
Ĉu Papo ridas?
La elekto de la Papo
La maljunuloj
La papo ĉe Di-servoj
Nuntempa tekniko
La malriĉa familio
La murmurado de Juliano
La sekreto
Morto kaj ties vosto
Labor-sekretoj
Vapor-kaleŝoj
La balancil-ludo de la estraro
La soldatoj
La babil-turo
Min tiklas, aĉa tio, scideziroj
Novtipa vizito
Sen titolo

Elŝutita el "http://bonalingvo.net/index.php?title=I_sonetti_del_Belli/La_sonetoj_de_Beli&oldid=1369"