Vjetnamaj proverboj: Malsamoj inter versioj

El La bona lingvo
Iri al: navigado, serĉi
Linio 83: Linio 83:
 
<br>
 
<br>
 
<hr>  
 
<hr>  
<br
+
<br>
 
'''69.  Các thái cực gặp nhau'''
 
'''69.  Các thái cực gặp nhau'''
 
          
 
          
Linio 109: Linio 109:
 
<br>
 
<br>
 
'''71.  Cái khó làm ló cái khôn'''<br>
 
'''71.  Cái khó làm ló cái khôn'''<br>
        Có khó mới nên khôn. Túng thì phải tính.
+
Có khó mới nên khôn. Túng thì phải tính.
  
 
A.  Adversity brings wisdom (sự bất hạnh làm cho người ta khôn ngoan). Adversity is  great master (sự bất hạnh là người thầy vĩ đại). Necessity is the mother of invention(nhu cầu làm nảy sinh sáng tạo).  
 
A.  Adversity brings wisdom (sự bất hạnh làm cho người ta khôn ngoan). Adversity is  great master (sự bất hạnh là người thầy vĩ đại). Necessity is the mother of invention(nhu cầu làm nảy sinh sáng tạo).  
Linio 135: Linio 135:
 
A.  Beauty is only skin deep (vẻ bề ngoài không quan trọng bằng phẩm chất bên trong). Handsome is as handsome does (đánh giá phẩm chất qua hành vi chứ không phải qua bề ngoài).
 
A.  Beauty is only skin deep (vẻ bề ngoài không quan trọng bằng phẩm chất bên trong). Handsome is as handsome does (đánh giá phẩm chất qua hành vi chứ không phải qua bề ngoài).
 
    
 
    
P.  Bonté passe beauté (lòng tốt có giá trị hơn sắc đẹp). La belle cage ne nourrit pas l’oiseau (lồng đẹp không nuôi chim được).
+
F.  Bonté passe beauté (lòng tốt có giá trị hơn sắc đẹp). La belle cage ne nourrit pas l’oiseau (lồng đẹp không nuôi chim được).
  
E.  Mi admiras la belon kaj ŝatas la bonon (tôi ngưỡng mộ cái đẹp và thích cái tốt). Pli bona estas virto sen oro, ol oro sen honoro (có đức hạnh mà không có vàng thì hơn là có vàng mà không có đức hạnh).
+
E.  Mi admiras la belon kaj ŝatas la bonon (tôi ngưỡng mộ cái đẹp và thích cái tốt). Pli bona estas virto sen oro, ol oro sen honoro (có đức hạnh mà không có vàng thì hơn là có vàng mà không có đức hạnh).
 
<br>
 
<br>
 
<hr>  
 
<hr>  

Kiel registrite je 12:58, 6 Jul. 2017



C

(N. Lan đánh máy lại tập 2 và 3 cũ)

63. Cà cuống chết đến đít còn cay.
Cáo đen giữ mực. Chứng nào tật ấy. Chết cái nết không chừa.

A. The wolf may change his coat but not his disposition (sói có thể thay lông chứ không thay đổi bản chất). What is bred in the bone will not go out in the flesh (cái gì thấm vào xương thì không lộ ra trên thịt). He cannot change his skin (nó không thể thay đổi bộ da). You cannot wash charcoal white (bạn không thể rửa trắng than đen).

F. La caque sent toujours le hareng (thùng đựng cá luôn có mùi cá). Le loup mourra en sa peau (chó sói sẽ chết trong da của nó). A laver la tête d’un âne on perd sa lessive (gội đầu con lừa chỉ phí dầu gội đầu).

E. Lupo ŝanĝas la harojn, sed ne la farojn (sói thay lông chứ không thay đổi hành vi) Vulpo mienon ŝanĝas sed plue kokidojn manĝas (cáo đổi vẻ mặt nhưng ăn gà con nhiều hơn).



64. Cả nô là đồ làm biếng
Vác nặng chẳng đặng đến nhà.

A. Where you exagerate you weaken (chỗ cường điệu là chỗ yếu).

F. Qui trop embrasse mal étreint (ôm đồm lắm việc chẳng nên việc nào).

E. Kiu kaptas tro vaste, konservas malmulte (ai nắm bắt quá rộng thì giữ được ít). Kiu tro forte svingas la manon nenion atingas (ai vung tay quá mạnh thì không đạt được gì cả).



65. Cá lớn nuốt cá bé Mạnh được yếu thua. A. Big fish eats little fish (cá lớn nuốt cá bé).

P. La raison du plus fort est toujours la meilleure (mạnh được yếu thua). Les gros poissons mangent les petits (cá lớn nuốt cá bé).

E. Fiŝo granda malgrandan englutas (cá lớn nuốt cá bé).



66. Cá mè một lứa
Cá đối bằng đầu. Cùng hội cùng thuyền. Cùng một giuộc.

A. Both of a hair (cả hai cùng một bộ lông). Made of the same dough (làm bằng cùng một thứ bột nhào). They are in the same boat (họ ngồi cùng thuyến).

F. C’est bonnet blanc et blanc bonnet (cùng là mũ trắng). C’est chou vert et vert chou (cùng là cải xanh). Traiter quelq’un de pair à compagnon (đối xử như người bằng vai phải lứa).

E. Sama gento sama sento (cùng một dòng giống cùng tình cảm). Samaj kondiĉoj samaj superstiĉoj (cùng điều kiện cùng mê tín).




67. Cá sẩy cá to Vật quí lúc mất. Không có thì lại coi thường, đến khi có mất lại thương tiếc hoài.

A. The cow knows not what her tail is worth until she has lost it (bò cái mất đuôi mới biết giá trị của nó). The apples on the other side of the wall are the sweetest (những quả táo ở phía bên kia tường là táo ngọt nhất). We always want what we haven’t (bao giờ ta cũng muốn cái mà mình không có).

P. Le poison qu’on manque est toujours un gros poisson (con cá sẩy luôn là con cá to). aime toujours ce qu’on n’a pas (người ta luôn thích cái mà mình không có).

E. Bono posedata ne estas ŝatata (người ta không thích cái tốt mà mình có). Ni ĉiam revas kion ni ne havas (chúng ta luôn mơ ước cái mà mình không có).



68. Cá vàng bụng bọ
Áo nhung bụng cám. Mặt người dạ thú. Tốt mã giẻ cùi. Tốt mã rã đám. Miệng nam mô, bụng bồ dao găm

A. A fair face may hide a foul heart (soul) (gương mặt đẹp có thể che giấu trái tim / tâm hồn/ xấu xa). Appearances are often deceptive (vẻ bề ngoài thường dễ đánh lừa). Fair without, foul within (ngoài tốt trong xấu).

P. Belle pochette et rien dedans (túi đẹp nhưng bên trong trống rỗng). Belle tête mais de cervelle point (đầu thì đẹp nhưng óc thì không). Habit de velours ventre de son (áo nhung bụng cám).

E. Bela vizaĝo, sed ne bela la saĝo (có gương mặt đẹp nhưng không khôn ngoan).



69. Các thái cực gặp nhau

A. Extremes meet (-nt-). Too far east is west (xa tít phương Đông là phương Tây)

P. Les extrêmes se touchent (-nt-).

E. Malaj troaĵoj estas proksimaj (-nt-)



70. Cái khó bó cái khôn
Đói ăn vụng, túng làm càn. Khó sinh khốn. Khó mất thảo ngay. Nghèo mỗi cái mỗi hèn. Vạn tội bất như bần.

A. A light purse is a heavy curse (ví tiền nhẹ là lời chửi nặng). It is hard to be poor and honest (người nghèo khó lương thiện). To feel like a fish out of water (như cá mắc cạn).

F. Il fait mauvais être pauvre (nghèo là điều không hay).

E. Barakti kiel fiŝo ekster akvo (như cá mắc cạn). Riĉulo havas kornojn, malriĉulo dornojn. Người giầu có sừng, người nghèo có gai).



71. Cái khó làm ló cái khôn
Có khó mới nên khôn. Túng thì phải tính.

A. Adversity brings wisdom (sự bất hạnh làm cho người ta khôn ngoan). Adversity is great master (sự bất hạnh là người thầy vĩ đại). Necessity is the mother of invention(nhu cầu làm nảy sinh sáng tạo).

P. Nécessité est la mère d’industrie (nhu cầu làm nẩy sinh sự khéo léo).

E. Mizero havas talentan kapon (sự nghèo khổ có cái đầu tài tình). Mizero faras lerta (sự nghèo khó làm cho người ta khéo léo).



72. Cái lượng làm hỏng cái chất
Cái gì thái quá đều không tốt.

A. Never too much of a good thing (đừng bao giờ có quá nhiều cái tốt).

P. L’excès en tout est un défaut (cái gì thái quá cũng không tốt).

E. Troa festeno estas veneno (tiệc tùng quá nhiều là chất độc).



73. Cái nết đánh chết cái đẹp
Đẹp nết hơn đẹp người. Tốt danh hơn áo lành. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn,

A. Beauty is only skin deep (vẻ bề ngoài không quan trọng bằng phẩm chất bên trong). Handsome is as handsome does (đánh giá phẩm chất qua hành vi chứ không phải qua bề ngoài).

F. Bonté passe beauté (lòng tốt có giá trị hơn sắc đẹp). La belle cage ne nourrit pas l’oiseau (lồng đẹp không nuôi chim được).

E. Mi admiras la belon kaj ŝatas la bonon (tôi ngưỡng mộ cái đẹp và thích cái tốt). Pli bona estas virto sen oro, ol oro sen honoro (có đức hạnh mà không có vàng thì hơn là có vàng mà không có đức hạnh).



74 Cái sẩy nẩy cái ung
Cháy rừng bởi chưng tí lửa. Sai một li, đi một dặm.

A. A spark is sufficient to kindle a great fire (một tia lửa đủ làm bùng lên đám cháy lớn. Little chips light great fires (vỏ bào gây đám cháy lớn).

P. Petite cause, grands effets (nguyên nhân nhỏ gây hậu quả lớn). Petite étincelle engendre grand feu (tia lửa nhỏ gây đám cháy lớn). Un rien peut faire naitre de raves erreurs (chuyện không đâu có thể gây sai lầm nghiêm trọng).

E. Ofte de kaŭzo negrava, venas efiko plej grava (thường thường nguyên nhân không quan trọng dẫn đên hậu quả nghiêm trọng nhất).



75. Càng cao danh vọng, càng dày gian lao'
Cả ăn cả lo. Cây càng cao, gió càng lay. Quyền cả vạ to. Lên voi xuống chó. Trèo cao ngã đau.

A. The highest heads are the most exposed (cái đầu cao nhất hứng chịu nhiều nhất). The higher they come, the harder they fall (càng leo cao càng ngã đau).

P. A grand cheval, grand gué (ngựa to, chỗ lội sông lớn). Grande montée, grande chute (trèo cao, ngã đau).

E. Granda ofico, grandaj zorgoj (chức vụ cao, nỗi lo lớn). Pli da mono, pli da zorgoj (Có nhiều thì có nhiều nỗi lo hơn).



76. Càng có nhiều càng muốn có nhiều hơn nữa

x. A 35: Ăn quen bén mùi.



77. Càng gần nhà thờ càng xa chúa
x. B 62: Bụt chùa nhà không thiêng



78. Càng lắm luật càng nhiều kẻ phạm luật
Tức nòng súng, súng nổ.

A. The more laws, the more offenders (càng lắm luật, càng nhiều kẻ phạm luật).

P. Plus de lois, plus de voleurs (càng nhiều luật, càng nhiều trộm cắp).

E. Pli da leĝoj, pli da ofenduloj (càng lắm luật, càng nhiều kẻ phạm luật).



79. Cảnh sầu chia nhau cũng vợi

A. Two in distress make sorrow less (hai người cùng chịu thì bớt đau khổ)

P. Chagrin partagé est moins lourd à porter (nỗi buồn có người chia sẻ thì bớt nặng nề).

E. Malfeliĉo komuna estas malpli premanta (nỗi bất hạnh chung đỡ nặng nề).



80. Cao lễ dễ thưa
Chảo mỡ kiến bò.

A. An empty hand is no lure for a hawk (bàn tay trống rỗng không phải là mồi cho diều hâu).

P. Avec de riches présents on fait sa requête avec confiance (cao lễ dễ thưa).

E. Ju pli da donoj, des pli da amikoj (càng nhiều quà cáp, càng lắm bạn bè)



81. Cáo chết để da, người ta chết để tiếng
Tốt danh hơn áo lành.

A. A good name is better than riches (danh tiếng thì hơn là cuả cải). A good name is worth more than a golden belt (danh tiếng có giá trị hơn đai vàng).

P. Bonne renommée vaut mieŭ que ceinture dorée (-nt-).

E. Bona gloro pli valoras ol oro (vinh quang cao giá hơn vàng). Pli valoras vinagro

   donacita ol vino aĉetita (giấm cho có giá trị hơn rượu vang mua).




82. Cáo mượn oai hùm
Gà đội lốt công. Hổ giả hổ uy. Lừa đội lốt sư tử.

A. The ass in the lion’s skin (lừa khoác bộ da sư tử).

P. C’est l’âne couvert de la peau de lion (-nt-).

E. Azeno en vesto de liono (lừa khoác áo sư tử).



83. Cẩn tắc vô ưu
ém chuột sợ vỡ bát.

A. Caution is the parent of safety (sự thận trọng tạo ra sự an toàn). Fast bind fast find (buộc chặt thì tìm nhanh). Two securities are better than one (hai sự an toàn thì hơn là một).

P. Deŭ suretés valent mieŭ qu’une (hai lần an toàn thì hơn là một lần). Il est bon de tenir à deŭ ancres ( dùng hai neo thì chắc chắn). La prudence est la mère de la sureté (sự thận trọng tạo ra sự an toàn). Qui se garde à carreau, n’est jamais capot (người thận trọng thì không bị chưng hửng).

E. Kiu prudenton ne havas, tiun saĝon ne savas (người nào không thận trọng thì sự hôn ngoan cũng không cứu được). Kiu gardas prudenton, tiu trovas bonon (người thận trọng gặp điều hay).

84 Câu nhịn chín câu lành

       Dĩ hòa vi quý. Chồng giận thì vợ bớt lời, cơm sôi nhỏ lửa  một đời không khê.

A. A bad compromise is better than a good lawsuit (sự dàn xếp tồi còn hơn là sự kiện

tụng tốt). A  soft answer turns always wrath (lời đáp nhẹ nhàng bao giờ cũng làm 
nguôi cơn tức giận). Live and let live (dĩ hòa vi quý).

P. Mieŭ vaut s’accommoder que plaider (dàn xếp thì hơn là kiện cáo). Pour une parole que vous aurez supportée avec patience, vous en retirez un grand avantage (kiên nhẫn nghe lời nói thì có lợi lớn).

E. Per vorto ĝentila, ĉio estas facila (nói năng hòa nhã thì mọi việc đều dễ dàng). Pli valoras konkorda ovo ol malkonkorda bovo (quả trứng có sự thỏa thuận cao giá hơn con bò có tranh chấp).



85 Câu trả lời gọn nhất là hành động

A. The shortest answwer is doing (-nt-)

F. Il faut des actions et non des paroles (cần hành động chứ không cần lời nói).

E. Vortojn ŝparu, agojn faru (hãy hành động và nói ít).



86. Cây ngay không sợ chết đứng
Vàng thật không sợ lửa.

A. A good anvil does not fear the hammer (cái đe tốt không sợ búa). A clean hand wants no washing (bàn tay sạch không cần phải rửa). A clear conscience laughs at false accusations (lương tâm trong sạch coi thường lời vu cáo). A clear conscience is a sure card (lương tâm trong sạch là tấm thẻ đáng tin cậy).

P. Les pierres précieuses ne se vendent pas à la criée (đá quý không bán rao). Quand on est honnête, on ne craint aucun danger (người trung thực không sợ bất kỳ nguy hiểm nào).

E. Kiu bone agas, timi ne bezonas (ai hành động đúng thì không sợ). Pura ĉielo fulmon ne timas (bầu trời trong sạch không sợ sét). Vero ĉiam venkas (sự thật bao giờ cũng thắng).



87. Cha chung không ai khóc
Nhiều sãi không ai đóng cửa chùa. Nhiều thầy lắm ma, nhiều cha con khó lấy chồng.

A. A public hall is never swept (hành lang chung không bao giờ được quét). Everybody’s business is nobody’s business (việc của mọi người không phải là việc của ai cả).

P. Deŭ patrons font chavirer la barque (hai ông chủ làm lật chiếc thuyền). Il n’y a point d’ âne plus mal bâté que celui du commun (không có con lừa nào ít được chăm sóc như con lừa là của chung). La pagode regorge de bonzes mais personne pour fermer la porte (chùa nhiều sư nhưng không có ai đóng cửa). Puisque c’est commun, personne ne s’en occupe (vì là của chung nên không ai chăm lo).

E. Ĉies havaĵo, nenies prizorgo (của cải chung không ai giữ gìn). Tro da kuiristoj kaĉon difektas (quá nhiều đầu bếp thì món bột quấy bị hỏng).



88. Cha hà tiện, con hoang phí
Cha làm thầy, con khát ước. Đời cha ăn mặn, đời con khát nước. Đờì cha vo tròn, đời con bóp bẹp.

A. A miserly father makes a prodigal son (cha hà tiện, con hoang phí). Niggar father, spendthrift son (như câu trước). The fathers have eaten sour grapes,the children’s teeth are set on edge (cha ăn nho xanh, con cái ghê răng).

P. A père avare, enfant prodigue (cha hà tiện, con hoang phí). A père amasseur, enfant gaspilleur (cha tích cóp, con lãng phí). Le père gardien, le fils garde rien (cha gìn giữ, con không giữ gìn gì cả).

E. Patroj avaras, infanoj malŝparas (cha hà tiện,con hoang phí).



89. Cha mẹ sinh con, trời sinh tính
Sinh con há dễ sinh lòng. Sinh tử bất sinh tâm, sinh ngưu vô sinh giác.

A. Many a good father has but a bad son (nhiều người cha tốt có con trai hư).

P. Quand on a donné le jour à un enfant, on ne lui a pas formé le coeur (khi sinh con cha mẹ không tạo ra cho nó tấm lòng).

E. Birdo kantas laŭ sia beko (chim hót theo mỏ của nó). Deziro kaj inklino ordonon ne obeas (mong ước và thiên hướng không theo mệnh). Kiom ajn oni penas, per forto plaĉo ne venas (dù có nỗ lực bao nhiêu thì sức mạnh cũng không mang lại sự hài lòng). Oni naskas, sed ne formas lian koron (người ta sinh con nhưng không sinh tính).



90. Cha nào con nấy
Cha làm sao đẻ con hao hao làm vậy. Hổ phủ sinh hổ tử. Nồi nào vung ấy. Rau nào sâu ấy. Trứng rồng lại nở ra rồng, liu điu lại nở ra dòng liu điu.

A. As the old cock crows, so does the young (gà già gáy, gà con cũng gáy). Blood will tell (dòng máu sẽ cho thấy). Like chicken, like hen (gà con thế nào, gà mẹ thế ấy)

P. Tel arbre tel fruit (cây thế nào quả thế ấy). Tel chef tel valet (thầy nào tớ ấy). Tel grain tel pain (hạt thế nào bánh mì thế ấy). Tel père tel fils (cha thế nào, con thế ấy).

E. Kia la semo, tia la rikolto (gieo gì gặt nấy). Kia patro tia filo (cha nào con ấy).



91. Cháy nhà hàng xóm bình chân như vại
Khổ ai nấy biết. Muối đổ lòng ai nấy xót.

A. It is easy to bear the misfortune of others (người ta dễ chịu đựng nỗi bất hạnh của người khác). We bear other people’s lightly (-nt-).

P. Le feu n’est pas à la maison, ce mal d’autrui ne cuit pas (nhà mình không cháy thì không xót xa trước nỗi đau của người khác). Mal d’autrui n’est que songe (nỗi đau của người khác chỉ là giấc mơ).

E. Ĉiu besto zorgas pri sia nesto (mỗi con thú chăm lo cho cái tổ của nó). Ĉiu por si estas la mem plej kara (mỗi người vi mình là điều quí giá nhất).



92. Cháy nhà ra mặt chuột
Có qua thử thách mới biết dở hay. Lửa thử vàng gian nan thử sức. Trên biển lặng ai cũng là hoa tiêu được.

A. In a calm sea everyman is pilot (trên biển lặng ai cũng là hoa tiêu được). The proof of a pudding is in the eating (có nếm mới biết bánh putđinh ngon). Rats desert a sinking ship (lũ chuột rời bỏ con tầu đang chìm).

P. L’occasion fortuite fait découvrir le pot aŭ roses (nhờ sự tình cờ phát hiện ra điều bí mật). L’or s’éprouve par le feu, l’homme par le malheur (lửa thử vàng, gian nan thử lòng người).

E. Fajro provas la oron, mizero la koron (lửa thử vàng, gian nan thử lòng).



93. Chạy đâu cho khỏi nắng trời
Chạy trời không khỏi số. Phận nghèo đi đến xứ sở nào cũng nghèo. Số chết ở đâu cũng chết. Tới số ở nhà cũng chết.

A. An unfortunate man would be drowned in a tea-cup (Kẻ bất hạnh chết chìm trong tách uống trà). No flying from fate (không thoát khỏi số phận). There is no striving against fate (không cưỡng lại số mệnh được).

F. Nul ne peut éviter la destinée (không ai thoát khỏi số phận). On ne lutte pas contre la destinée (người ta không chống lại số phận). On trouve remède à tout, fors à la mort (người ta tìm được phương thuốc cho tất cả, trừ cái chết).

E. Sian sorton neniu evitas (không ai thoát khỏi số phận). Se decidas la sorto, helpos nenia forto (số phận đã định thì không sức mạnh nào giúp được). Sorto ofte alsendas kion oni ne atendas (số phận thường mang đến cái mà không ai chờ đợi) .



94. Chẳng cái dại nào giống cái dại nào
Chỉ không làm gì mới không phạm sai lầm.

A. Every man has his hobby-horse (mỗi người có con ngựa gỗ của mình). Only those who do nothing make no mistakes (chỉ có người không làm gì mới không mắc sai lầm).

P. Il n’y a que ceŭ qui ne font rien, ne trompent rien (-nt-). E. Nur tiu ne eraras, kiu neniam ion faras (nt-).



95. Chẳng ngon cũng tốt, chẳng sốt cũng mới
Chổi cũ quét sạch. Có mới nới cũ.

A. New brooms sweep clean (chổi mới quét sạch).

F. Au nouveau tout est beau (cái mới thì đẹp).

E. Ĉion novan oni ŝatas, malnovan oni forbatas (người ta thích tất cả những gì mới và bỏ tất cả những cái cũ đi). Novan balailo bone balaias (chổi mới quét sạch).



96. Chậm còn hơn không

A. Better late than never (-nt-).

P. Mieŭ vaut tard que jamais (-nt-).

E. Pli bone malfrue ol neniam (-nt-).



97. Chậm chắc hơn nhanh vội
Đi chậm đi được xa. Nhanh nhẩu đoảng, thật thà hư.

A. More haste less speed (càng vội càng chậm hơn). Slow and sure will win the race (chạy chậm và chắc sẽ thắng trong cuộc đua).

P. Il n’est jamais trop tard pour bien faire (không bao giờ muộn để làm việc tốt).

E. Ju pli haste des pli malrapide (càng vội vàng càng chậm). Pli bone malfrue ol neniam muộn còn hơn không bao giờ)



98. Chê dễ làm không dễ

A. Criticism is easy and art is difficult (phê bình thì dễ, nghệ thuật mới khó).

P. C’est plus facile à dire qu’à faire (nói dễ hơn làm).

E. Kritiki estas facile, fari estas malfacile (phê bình thì dễ, làm mới khó).



99. Chết đuối vớ cả cọng rơm
Đau chân há miệng.

A. A drowning man will catch at a straw (-nt-). Any port in a storm (khi có bão tầu neo ở bất kỳ cảng nào).

P. Un noyé s’accroche à un brin d’ herbe (người sắp chết đuối vớ lấy ngọn cỏ).

E. Dronanto eĉ herbeton kaptas avide (-nt-).



100. Chết đứng hơn sống quỳ
Chết vinh hơn sống nhục.

A. Better die standing than live kneeling (-nt-)

P. Mieŭ vaut mourir que d’être esclave (thà chết còn hơn làm nô lệ). Plutôt mourir debout que vivre à genoŭ (chết đứng hơn sống quỳ).

E. Pli bona pano sen butero ol dolĉa kuko sen libereco (ăn bánh mì ngon không bơ hơn là ăn bánh ngọt ngon mà không được tự do). Pli bone morti glore ol vivi honte (chết vinh hơn sống nhục). Prefere morti glore ol vivi malhonore (-nt-). Pli valoras malgranda reganto ol granda servanto (làm người lãnh đạo nhỏ hơn là làm người hầu lớn). Pli feliĉa estas martelo insultata of amboso kompatata (là cái búa bị lăng nhục thì hơn là cái đe bị thương hại).



101. Chết là hết chuyện
Chết là hết nợ. Cái chết trả hết nợ nần.

A. Death ends all things (chết là hết mọi chuyện). Death pays all debts (cái chết trả hết nợ nần). Death squares all accounts (cái chết thanh toán hết nợ nần).

P. A la mort tout est fini (chết là hết chuyện). La mort est la raison finale de tout (cái chết là lý lẽ cuối cùng của mọi việc).

E. La morto pagas sian konton (cái chết trả hết nợ nần). Morto senŝuldiĝas (chết là hết nợ).



102. Chí lớn gặp nhau
Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu. Tư tưởng lớn gặp nhau.

A. Great minds think alike (chí lớn nghĩ như nhau).

F. Les grands esprits se rencontrent (chí lớn gặp nhau).

E. La grandaj spiritoj ja simpatias (tâm hồn lớn đồng cảm với nhau).



103. Chim phải tên sợ cây cong
Kinh cung chi điểu. Trượt vỏ dưa thấy vỏ dừa cũng sợ. Phải cái dại, dái đến già.

A. A burnt child dreads the fire (em bé bị bỏng sợ lửa). Once bitten twice shy (bị cắn một lần thì sợ hai lần). The scalded dog fears cold water (chó bị bỏng sợ cả nước lạnh).

P. Chat échaudé craint l’eau froide (mèo bị bỏng sợ cả nước lạnh).

E. Brogita eĉ sur akvon blovas (bi bỏng nước sôi, thổi cả nước uống). Vundita propran voston timas (con quạ bị thương sợ cả cái đuôi của nó).



104. Chín người mười ý
Bá nhân bá khẩu. Sư nói sư phải, vãi nói vãi hay.

A. Many men many minds (nhiều người thì nhiều ý kiến). Opinions differ (ý kiến khác nhau.

P. Chaque tête chaque avis (mỗi người mỗi ý kiến). Vingt têtes vingt avis (hai mươi người có hai mươi ý kiến.

E. Kiom da jugantoj, tiom da juĝoj (có bao nhiêu thẩm phán thì có bấy nhiêu bản án. Kiom da kapoj, tiom da opinioj (có bao nhiêu cái đầu thì có bấy nhiêu ý kiến). Kiom da koroj, tiom da voloj (có bao nhiêu trái tim thì có bấy nhiêu ý muốn).



105. Cho dễ nhận khó
Thà cho hơn lấy.

A. It is better to give than to to receive (cho còn hơn lấy).

P. Mieŭ vaut donner que recevoir (-nt-).

E. Kiu akceptas donacon, tiu perdas la pacon (ai nhận quà thì người ấy mất sự an lành). Kiu donacon prenas, tiu sin katenas (ai nhận quà, người ấy tự buộc mình).



106. Cho vay mất bạn
Vay ha hả, trả hi hỉ.

A. Be neither a borrower nor a lender (đừng là người đi vay, cũng đừng là người cho vay).

P. Ami au prêter, ennemi au rendre (khi cho vay là bạn, khi trả nợ là thù).

E. Agrable la prunto, malagrable la redono (vui khi vay, khó chịu khi trả nợ). Perdiĝas

      per pruntedono, amiko kaj mono (cho vay thì mất bạn và tiền)




107. Chó cắn áo rách
Đã khó chó cắn thêm. Giậu đổ bìm leo. Ma không thương người ốm. Thất thế kiến tha bò, sa cơ ruồi đuổi ngựa.

A. Everyone gives a push to a falling man (mọi người đẩy người đang gã). He that is down, down with him (người ngã lại bị dúi thêm). When a man is going downhill, everyone will give him a push (khi một người đang đi xuống đồi thì bị mọi người đẩy xuống).

P. Aŭ chevaŭ maigres vont les mouches (ruồi bâu vào ngựa còm). Du lion mort arrache la barbe (người ta nhổ râu con sư tử chết). Le coup de pied de l’âne (thái độ phũ phàng đối với người thất thế). Le malheur cherche le malheureŭ (sự bất hạnh tìm người bất hạnh).

E. Falinton ĉiu atakas (người đang ngã bị mọi người tấn công). Ŝipon rompitan ventoj atakas (luồng gió nào cũng thổi ào vào con tầu bị vỡ).



108. Chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng

A. Every dog is a lion at home (ở nhà chó nào cũng là sư tử ). Every dog is valiant at is own door (chó nào cũng dũng cảm khi đứng ở cửa cũi). Every cock crows on his own dunghill (gà trống gáy trên đống phân của nó).

P. Le chien compte sur la maison et la poule sur le jardin (chó cậy nhà, gà cậy vườn). Le coq est bien fort sur son fumier (gà trống mạnh mẽ trên đống phân của nó). Être hardi comme un coq sur son fumier (táo bạo như gà trống trên đống phân của nó).

E. En propra angulo ĉiu estas fortulo (ở trong góc của mình ai cũng là lực sĩ). En sia korto ĉiu koko estas forta (ở trong sân gà nào cũng mạnh mẽ).



109. Chó sói không ăn thịt lẫn nhau
Quạ chẳng mổ mắt quạ. Trộm chẳng lấy của trộm.

A. Dogs do not eat dogs (chó không ăn thịt chó). Wolf never wars against wolf (chó sói không xung đột lẫn nhau).

P. Le chien ne mange pas la viande de chien (chó không ăn thịt chó). Les loups ne se mangent pas entr’eŭ (chó sói không ăn thịt lẫn nhau).

E. Lupo lupon ne manĝas (chó sói không ăn thịt chó sói). Ŝtelisto ŝteliston ne perfidas (kẻ trộm cắp không phản bội lẫn nhau).



110. Chó chê mèo lắm lông
Cú lại chê vọ rằng hôi, giẻ cùi chê khách dài đuôi vật vờ. Lươn ngắn chê trạch dài, thờn bơn méo miệng chê trai lệch mồm.

A. The pot calls the kettle black (nồi bảo ấm đen).

P. C’est la pelle qui se moque du fourgon (cái xẻng chê que cời lò). C’est la poêle qui se moque du chaudron (cái chảo chê cái xanh). C’est l’hôpital qui se moque de la charité (bệnh viện chê tổ chức từ thiện).

E. Azeno al azeno riproĉas malsaĝon (lừa trách lừa ngu ngốc). Kaldrono ridas pri poto (cái xanh chê cái nồi). Ridas blindulo pri lamulo (người mù chê người què).



111. Chó dại có mùa, người dại quanh năm
Dại thì già vẫn dại.

A. An ass will always be an ass (con lừa bao giờ cũng là con lừa). Who is born a fool is never cured (ai sinh ra là người ngốc thì không bao giờ hết ngốc).

P. Un sot est sot toute sa vie (kẻ ngốc suốt đời ngốc).

E. Ebrieco pasas post dormo, malsaĝeco neniam (sau giấc ngủ hết say, ngu dại không bao giờ hết).



112. Chó sủa không hay cắn

A.Barking dogs seldom bite (-nt-). Great barkers are not biters (chó sủa nhiều không cắn)

P. Chien qui aboie ne mord pas (chó sủa không cắn).

E. Hundo kiu bojas ne mordas (-nt-). Ne timu hundon bojantan, timu hundon silentan (đừng sợ chó sủa, mà sợ chó im lặng).



113. Chó sủa đoàn người cứ đi
Chó sủa mặc chó, người đi mặc người. Chó sủa trăng.

A. The dogs bark but the caravan goes on (chó sủa đoàn người cứ đi). The moon does not heed the barking of dogs (mặt trăng không chú ý đến tiếng chó sủa).

P. Aboyer à la lune (chó sủa trăng). Le chien aboie et la caravane passe (chó sủa đoàn người cứ đi).

E. Hundo bojas, pasanto vojas (chó sủa, người qua đường cứ di).



114. Chọc chó chó cắn
Chớ dại vuốt râu hùm.

A. Let sleeping dogs lie (hãy để cho chó ngủ).

P. Ne réveillez pas le chien qui dort (đừng đánh thức con chó đang ngủ).

E. Abelujon ne incitu (đừng chọc vào tổ ong). Dormantan hundon ne tuŝu (đừng chạm vào con chó đang ngủ). Ne veku la lupon (đừng đánh thức chó sói).



115. Chọn bạn mà chơi
Chọn mặt gửi vàng.

A. Better alone than an ill company (thà ở một mình hơn là có bầu bạn tồi).

P. Les amis de nos amis sont nos amis (bạn của bạn ta là bạn của ta).

E. Kun kiu vi festas, tiu vi estas (bạn vui vẻ với ai thì bạn là người ấy



116. Chóng đến chóng đi
Chóng nóng chóng nguội. Chóng thuộc chóng quên. Sớm nở tối tàn. Vào lỗ hà ra lỗ hổng.

A. Easy come, easy go (chóng đến chóng đi). Soon hot soon cold (sớm nóng sớm lạnh). Soon learnt soon forgotten (chóng thuộc chóng quên).

P. Ce qui vient à la flu^te, s’en va par le tambour (vào lỗ hà, ra lỗ hổng).

E. Akiro kaj perdo rajdas duope (được và mất đi đôi với nhau). Kiel akirite, tiel

      perdite (Có được thế nào thì mất thế ấy).




117. Chở củi về rừng
Gánh than lên nguồn. Thả hổ về rừng.

A. Carry coal to Newcastle (chở than đến Newcastle).

P. Porter de l’eau à la rivière (gánh nước ra sông). Porter du bois à la forêt (chở củi về rừng).

E. Ne portu lignon al la arbaro (đừng chở gỗ lên rừng).



118. Chớ can thiệp vào việc nhà của người khác

A. Don’t have a finger in every pie (đừng dính vào mọi việc xẩy ra). Don’t have an oar in every’s boat (đừng để mái chèo vào thuyền của người khác). Don’t meddle in the family affairs of others (đừng can thiệp vào việc gia đình của người khác).

P. Ne fourrez pas le nez partout (đừng chõ mũi vào khắp mọi nơi). Ne pas jeter la faŭ dans la moisson d’autrui (đừng ném liềm vào lúa gặt của người khác).



119. Chớ để đến ngày mai
Ngày mai không bao giờ đến. Việc có thể làm hôm nay chớ để đến mai.

A. Never put off till tomorrow what you can do today (-nt-). Tomorrow never comes (ngày mai không bao giờ đến).

P. Ne remettez jamais à demain ce que vous pouvez faire aujourd’hui même (đừng bao giờ để đến ngày mai việc có thể làm hôm nay).

E. Ne prokrastu ĝis morgaŭ, kion vi povas fari hodiaŭ (đừng hoãn đến ngày mai việc có thể làm hôm nay).



120. Chớ thấy đỏ mà ngỡ là chín
Giẻ cùi tốt mã. Xanh vỏ đỏ lòng.

A. All that glitter is not gold (không phải cái gì óng ánh cũng là vàng).

P. Tout ce qui reluit n’est pas or (-nt-).

E. Ne ĉio brilanta estas diamanto (không phải cái gì óng ánh đều là kim cương).



121. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo

A. Never say “die” (đừng bao giờ nói đến từ “chết”). Up, man, and try (con người, hãy tiến lên và cố gắng)

P. Fais ce que doit, advienne que pourra (hãy làm cái phải làm, rồi ra sao thì ra). Qui dit A doit dire B (đã nói A tất phải nói B)

E. Kiu komencis kuiri, ne forkuru de la fajro (ai đã bắt đầu nấu nướng thì đừng chạy trốn lửa). Kiu levis la piedon, devas ekpaŝi (đã nhấc chân lên thì phải bước đi).



122. Chớ vạch áo cho người xem lưng
Đóng cửa bảo nhau.

A. It is best to wash one’s linen at home (nên giặt đồ bẩn ở nhà). It is an ill bird that fouls its nest (chim xấu làm bẩn tổ).

P. Il faut laver son linge sale en famille (nên giặt đồ bẩn ở nhà).

E. Ne alportu balailon al korto eksteren (đừng mang chổi ra sân trước).



123. Chơi dao có ngày đứt tay
Hay đi đêm có ngày gặp ma. Kẻ hung bạo chết vì hung bạo. Sinh nghề tử nghiệp.

A. Do not play with edged tools (đừng chơi với đồ có lưỡi sắc).

F. En jouant avec le couteau, on risque de se couper le doigt (chơi dao có ngày đứt tay). Tant va la cruche à l’eau, à la fin elle se casse (dùng bình đi lấy nước cuối cùng bình vỡ).

E. Eĉ vulpo plej ruza fine estas kaptata ( chó sói quỷ quyệt nhất cuối cùng cũng bị sập bẫy). Longe ĉerpas la kruĉo ĝis ĝi fine rompiĝas (dùng bình đi lấy nước lâu năm, cuối cùng bình vỡ). Longe ŝtelas ŝtelisto, tamen li fine pendos (tên trộm đã trộm cắp lâu năm, cuối cùng bị treo cổ).



124. Chú khi ni, mi khi khác
Dạ trước mặt, chửi sau lưng.

A. He that fears you present, will hate you absent (người sợ bạn trước mặt, chửi bạn sau lưng).

F. Dire oui par devant et tromper par derrière (trước mặt thì vâng, sau lưng thì lừa gạt).

E. El la sama buŝo li blovas varmon kaj malvarmon (miệng nó thổi cả nóng và lạnh).



125. Chùa đất phật vàng
Bé mà bé hạt tiêu. Đất sỏi có trạch vàng. Nhà mát bát vàng.

A. Little pigeons can carry great messages (chim bồ câu nhỏcó thể chuyển thư quan trọng).

F. Dans les petits pots, les bons onguents (hộp nhỏ đựng thuốc cao tốt).