Itako
- reiru al Kavafis - tradukoj reviziataj
Ιθάκη
Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Itako
Kiam vi ekvojaĝos al Itako,
deziru ke la vojo estu longa,
plena je aventuroj kaj instruoj.
Ciklopojn, Lestrigonojn, Pozidonon
koleran vi ne timu; ne renkontos
tiaĵojn vi survoje, se la penson
vi tenos alta, se pasio nobla
envolvas vian korpon kaj animon.
Ciklopojn, Lestrigonojn, Pozidonon
sovaĝan vi ne trafos dumvojaĝe
se ilin vi ne portas en la menso,
se ne starigas antaŭ vin la penso ilin.
Deziru ke la vojo estu longa,
ke multu la someraj frumatenoj
kiam - ho ĝojo! - vi plezure velos
en havenojn ankoraŭ ne viditajn;
vi haltu ĉe fenikaj komercejoj
kaj akiru la bonajn, belajn varojn:
koralon, perlamoton, sukcenon kaj ebonon,
kaj voluptajn parfumojn ĉiuspecajn,
laŭeble abundajn parfumojn voluptajn;
vizitu multajn urbojn egiptujajn
kaj lernu, lernu, lernu de kleruloj.
Ĉiam direktu al Itak' la penson;
alveno tien estu via celo;
tamen ne hastu, tute ne rapidu.
Prefere jarojn daŭru la vojaĝo,
kaj aĝa vi la lokon albordiĝu,
riĉa pro la survojaj akiraĵoj,
ne atendante riĉojn el Itako.
Itako la vojaĝon belan donis.
Sen ĝi vi ja ne estus ekvelinta.
Pli ĝi ne havas, pli ne povas doni.
Sed se malriĉa trovos vi Itakon,
ĝi vin ne trompis. Fariĝinte saĝa
pro multaj spertoj, certe vi komprenas
kio Itako estas...
Tradukis Angelos TSIRIMOKOS
Ŝanĝetis Renato Korseti
Klariga noto: Itako [Ιθάκη ] estas la nomo de malgranda insulo, el kiu venis la reĝo Odiseo [Ὀδυσσεύς ], por batali dum la milito kontraŭ Trojo [Τροία]. Al ĝi li provis reiri per tre longa, dek-jara vojaĝo post la fino de la milito.
La poemo nur utiligas la rakonton por metaforo pri la homa vivo.
La lestrigonoj [Λαιστρυγόνες] estas popolo de gigantoj hommanĝantaj, la Kiklopo [Κύκλωπας] estas giganto kun unu okulo, kiu ankaŭ manĝas homojn, kaj Poseidono [Ποσειδώνας] estas la dio de la maro. Temas pri mitologiaj minacoj, kiujn Odiseo renkontas en la poemego de Homero.
