I sonetti del Belli/La sonetoj de Beli: Malsamoj inter versioj
Renato (Diskuto | kontribuoj) |
Renato (Diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 26: | Linio 26: | ||
[[La ŝuldoj]]<br> | [[La ŝuldoj]]<br> | ||
[[La papo ĉe Di-servoj]]<br> | [[La papo ĉe Di-servoj]]<br> | ||
+ | [[La sekreto]]<br> | ||
[[Morto kaj ties vosto]]<br> | [[Morto kaj ties vosto]]<br> | ||
[[Labor-sekretoj]]<br> | [[Labor-sekretoj]]<br> | ||
Linio 451: | Linio 452: | ||
(5) Eminenco estis titolo per kiu oni indikis kaj vokis kardinalon. Fakte en Esperanto pli simple ĝi estas "Kardinala moŝto".<br> | (5) Eminenco estis titolo per kiu oni indikis kaj vokis kardinalon. Fakte en Esperanto pli simple ĝi estas "Kardinala moŝto".<br> | ||
(6) Sankta Petro en Romo estas la sidejo de la Papo.<br> | (6) Sankta Petro en Romo estas la sidejo de la Papo.<br> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− |
Kiel registrite je 18:54, 19 Nov. 2016
- reiru al Renato: aliaj tekstoj
Honore al Gaŭdencjo Pizoni
Mi ree prezentas ĉi-sekve parton de la sonetoj de Ĝusepe Ĝoakino Beli [Giuseppe Gioachino Belli]. En la komenco mi metos tiujn, kiuj jam estis eldonitaj en la libro Elektitaj Sonetoj tradukitaj de Gaŭdencjo Pizoni [Gaudenzio Pisoni] kaj reviziitaj de mi mem. Mi plureviziis ilin ĉi tie surbaze de paperoj de Pizoni, kiujn la heredantoj bonvolis havigi al mi. Kompreneble nur mi respondecas pri ĉia miso, eraro, ktp. en ĉi tiu versio.
La defio estas, per piednotoj abundaj produkti ion, kion ankaŭ japanoj povas kompreni. Ni aparte serĉos japanajn legantojn. Japanaj legantoj bonvolu konsideri, ke ĉi tiuj poemoj estis verkitaj en la 19-a jarcento kaj ili rakontas la mondon, kiel oni komprenis ĝin tiam.
Edukado
Mondo-kreado
Morto certas, hor' malcertas
Vaganto nokte, iranto morten
Vidvineco
La dekreto pri la trinkejoj
Revivigitaj mortintoj
La patrino de la ŝtelisteto
Homa vivo
La kafej-mastro fizolofo
La konsento
Malriĉa patrino
La ŝuldoj
La papo ĉe Di-servoj
La sekreto
Morto kaj ties vosto
Labor-sekretoj
Min tiklas, aĉa tio, scideziroj
Er mercato de Piazza Navona Ch’er mercoledì a mmercato, ggente mie, nun c’è ggnente da dì. Ma ste scanzie Tu pijja un libbro a ppanza vòta, e ddoppo Che ppredicava a la Missione er prete? 1834 03 20 |
La vendoplaco Navona(1) Merkrede en la vendoplac' amiko, Ne mirige. Sed kial ĉi-trafiko Vi, ne manĝinte, prenu libron, do! Kion instruis pastro dum misio? (3) 1834 03 20 |
(1) Piazza Navona, Placo Navona, estas la nomo de tre fama placo en Romo.
(2) La katolika eklezio estis tute kontraŭa al legado de libroj fare de la popolo, ĉar tiuj libroj povis enhavi liberalajn ideojn.
(3) Misio en ĉi tiu kunteksto estas agado de specialaj pastroj, kiuj agis kiel misiistoj ĉe la loka popolo. Temos pri semajnoj kun religiaj predikoj.
Er testamento der pasqualino Torzetto l’ortolano a li Serpenti Quanto, un ber giorno, lui casc’ammalato Ecchete che sse venne all’ojjo-santo; Torzetto allora uprí ddu’ lanternoni, 1834 04 06 |
La testamento de la paskulo(1) Stumpeto(2), legomisto ĉe l'Serpentoj(3), Kiam malsanis li ĝis konvulsio, Alvenis tempo de la Sankt-Oleo(5); Stumpet' malfermis siajn lampionojn(8) 1834 04 06 |
(1) Paskulo estas maldiligenta katoliko, kiu konfesas sin nur en Pasko, do unu fojon dum la tuta jaro.
(2) Stumpeto estas alnomo, kies signifo estas: malbela kiel stumpo de brasiko.
(3) Serpentoj estas nomo de strato en Romo kaj de la ĉirkaŭa kvartalo.
(4) Vikario estas alia nomo por parokestro.
(5) Katolikoj estas "krismataj" (=ŝmirataj) per benita oleo okaze de mortiga malsano.
(6) Ŝmirado.
(7) Aludo al la promeso pri mono.
(8) Grandaj okuloj.
(9) "Rompi ies testikojn/kojonojn" estas itala dir-maniero signifanta "Forte ĝeni iun."
Li Vicarj Cqua cc’è un vicario de Ddio nipotente: Ste distinzione cqui ttiettel’a mmente Ccusí er primo commanna sur ziconno, Tira adesso le somme come vòi, 1834 04 06 |
La vikarioj Ekzistas vikari de la Sinjoro (1) La diferencojn tenu en memoro: Ordonas la unua al la dua Cerbumu kaj esploru plu laŭ volo 1834 04 06 |
(1)la Sinjoro laŭ la katolika esprimmaniero estas alia nomo por Dio aŭ Jesuo. La ludoj de la unua strofo baziĝas sur la fakto ke la Papo estas nomata ankaŭ reprezentnato de Dio sur la tero, vica Dio.
(2) Vikario laŭ la esprimoj uzataj en la katolika eklezio estas vorto el la latina por viculo.
Er battesimo der fijjo maschio Cosa sò sti fibbioni sbrillantati, E li sparaggni tui l'hai massagrati, Se fa ttant'alegria, ttanta bbardoria, Poveri scechi! E nnun ve sete accorti 1834 05 22 |
La bapto de la filo(1) Kial ĉi-bukoj, brilaj ŝajn-juveloj? Monujon vi masakris por ĉi-celoj, Tiom da ĝojo, tiom da ebrio Ĉu vi ne vidas, ho sencerbaj pintoj, 1834 05 22 |
(1) En katolikaj landoj oni kutimas festi la bapton de infano kelkajn tagojn post la naskiĝo.
(2) En la roma dialekto oni multe uzas vortojn rilatajn al la seksa kampo. "Peniso" estas dirata al homo stulta. Oni subkomprenas: (Vi estas kiel) peniso.
(3) Rikolti kaj manĝi nur cikorion estas sinonimo pri mizera vivo. Cikorio estas herbo, kiun oni rikoltas en kampoj.
(4) Baptoj kaj mortoj estis registritaj en librojn ĉe la preĝejoj.
Li sordati bboni Subbito c’un Zovrano de la terra |
La bonaj soldatoj Tuj kiam suvereno(1) sur la trono Kaj tiam homoj sub karcerosprono Kaj pro kaprico reĝa en la fino Per vivoj oni ludas je futbalo, 1834 05 23 |
(1) En ĉi tiu okazo severeno egalas reĝon.
(2) Briko ĉi tie indikas malgrandaĵon.
Le risate der Papa Er Papa ride? Male, amico! È sseggno Ste facciacce che pporteno er trireggno Er Papa ghiggna? Sce sò gguai per aria: Fijji mii cari, state bbene attenti. 1834 11 17 |
Ĉu Papo ridas? Ĉu Papo ridas? Ve al ni! La faro Antaŭ ĉi-vizaĝaĉoj kun tiaro(2) Ĉu li rikanas? Pesto en aero! Karuloj, priatentu la eventojn: 1834 11 17 |
(1) Duongefiloj ĉar ne vere traktataj kiel amataj gefiloj.
(2) Ceremonia kapvesto de la papo, ornamita per tri kronoj.
(3) Provo redoni la originalan ŝercon per esprimo preskaŭ samsona al "dio de homaro"
(4) Tiu, kiu en regno havas la plej superan povon. Ofte alia esprimo por 'reĝo'.
La scerta der Papa So' fornaciaro, si', so' fornaciaro, Scejenno un Papa, sor dottor mio caro, Perche' s'ha da crea' sempre un de loro? Mettemo caso: io sto abbottanno er vetro, 1834 12 27 |
La elekto de la Papo(1) Vitroblovisto, jes vitroblovisto, Okazas pap-elekto el la listo Kial elekti nur el inter ili? Ekzemple, vitron blovas mi; jen frapo, 1834 12 27 |
(1) La Papo estas la supera estro de la katolika eklezio kaj ĝis la jaro 1870-a li esti la reganto de la urbo Romo kaj de la malgranda ŝtato Vatikano en centra Italujo.
(2) La esprimo kojono, alia vorto por testiko, estas uzata en la roma dialekto por indiki stultulon.
(3) La Papo estas kutime elektata nur inter la kardinaloj, kiuj estas malmultaj superaj funkciuloj de la katolika eklezio
(4)La popolo pensis, ke la Papo vivas tre trankvilan vivon, kiu estus granda rekompenco por normala popolano.
(5) Eminenco estis titolo per kiu oni indikis kaj vokis kardinalon. Fakte en Esperanto pli simple ĝi estas "Kardinala moŝto".
(6) Sankta Petro en Romo estas la sidejo de la Papo.